احکام آبزیان / آبزیان در نگاه قرآن

[!!Maryam!!]

احکام آبزیان:

آبزیان در نگاه قرآن:

یا أَیُّهَا النَّاسُ کُلُوا مِمَّا فِی الْأَرْضِ حَلالاً طَیِّباً  (بقره168) ترجمه: اى مردم! از آنچه در زمین است، حلال و پاکیزه بخورید! 

فَلْیَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلى‏ طَعامِهِ (عبس24) أَنَّا صَبَبْنَا الْماءَ صَبًّا (25) ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا (26)  ترجمه: انسان باید به غذاى خویش (و آفرینش آن) بنگرد! 

وَ هُوَ الَّذی سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْکُلُوا مِنْهُ لَحْماً طَرِیًّا وَ تَسْتَخْرِجُوا مِنْهُ حِلْیَةً تَلْبَسُونَها وَ تَرَى الْفُلْکَ مَواخِرَ فیهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ (نحل14) ترجمه: او کسى است که دریا را مسخّر (شما) ساخت تا از آن، گوشت تازه بخورید و زیورى براى پوشیدن (مانند مروارید) از آن استخراج کنید و کشتیها را مى‏بینى که سینه دریا را مى‏شکافند تا شما (به تجارت پردازید و) از فضل خدا بهره گیرید شاید شکر نعمتهاى او را بجا آورید! 

اهمیت خوردن ماهی در روایات:

1-امام صادق (ع) :( السمک الطری یذیب شحم العین )  ترجمه: خوردن ماهی تازه باعث آب شدن چربی چشم میشود.

2- امام موسی کاظم (ع) : (علیکم بالسمک، فان اکلته بغیر خبز اجزئک و ان اکلته بخبز امرئک) ترجمه: بر شما باد خوردن ماهی ، اگر آنرا بدون نان صرف کنی کفایت می نماید و اگر آنرا با نان بخوری گوارا خواهد بود.

در مورد خوردنی های و آشامیدنیها:

1- دلیل بر حلیت    =     حلال

2- وجود دلیل بر حرمت    =     حرام

حیوانات دریایی:

آبزیان حلال:

میگو و ماهی پولک دار:

1) پولک آن موجود است = حلال

2) پولک آن ریخته است = حلال

اهم آبزیان دریایی حرام گوشت:

1-  کلیه انواع مارماهی ( رودخانه ای و دریایی )

2- کلیه انواع گربه ماهی رودخانه ای (جری- ابوشلمبو- ابوزمیر )

3- کلیه انواع گربه ماهی دریایی (  گلو – اسبله )

4- ماهی یال اسبی ( اسبک  )

5- کوسه ماهی – (در مورد کوسه اختلاف بین مراجع است که قول مشهور مراجع حرام می باشد)

6- سفره ماهی ( لقمه )

7- صدف دریایی   

8- حلزون دریایی 

9- ماهی مرکب 

10-  عروس دریایی

11- کلیه انواع خرچنگ های رودخانه ای و دریایی ( خرچنگ گرد ، خرچنگ دراز آب شیرین و خرچنگ دراز آب شور- لابستر یا شاه میگو معروف است)

12- کلیه انواع پستانداران دریایی ( نهنگ – دلفین )

13- کلیه انواع دوزیستان ( تمساح – لاک پشت – قورباغه  )   

بعضی از ماهیان اقیانوسی و آب شیرین- ( حرام گوشت):

ماهی یال اسبی: حرام گوشت

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

گربه ماهی: حرام گوشت

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

سفره ماهی: حرام گوشت

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

ماهی مرکب: حرام گوشت

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

مارماهی: حرام گوشت

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

تعریف فلس (پولک):

o قطعات شاخی یا استخوانی بوده که بوسیله لایه زیرین یا کوریون پوست بوجود می آید.

o  فلس را به ناخن در انسان تشبیه کرده اند.

o مانند صفحات سفالی پشت بام منازل میباشد.

طبقه بندی فلس ها:

1- فلس های دایره ای

2- فلس های شانه ای 

3- فلس های لوزی شکل

4- دندان های پوستی

نکته:

فلسهای ذره بینی و مانند آن،که صیادان و مردم به آن فلس نمی گویند ، فایده ای ندارد.

عکسهای از پولک و فلس:

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

مشخصات میگوها:

 پاها بصورت شکمی از بدن خارج میشوند

 بدن میگو بصورت جانبی فشرده شده 

 پنج جفت پای شناگری کاملا تکامل یافته 

 پوسته خارجی نرم ،نازک،شفاف و بیشتر خاکستری رنگ

 از جهت اندازه میگوها حداکثر تا 23 سانت طول دارند

 صیادان جنوب به میگوهای بزرگ و مولد شاه میگو میگویند

دو نکته در مورد حلیت میگو:

1- میگو نوعی ماهی است ( الاربیان ضرب من السمک)

2- میگو دارای فلس که با چشم دیده میشود ( اما تراها تقلقل فی قشرها)

حکم فقهی خوردن میگو:

خوردن میگو به اتفاق کلیه فقهاء شیعه حلال است، اگر چه به ظاهر ماهی محسوب نمی شود.

عکسهای از میگو:

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

مشخصات خرچنگها و لابستر و کری فیشها:( حرام گوشت):

 پاها بصورت جانبی از بدن خارج میشوند

 بدن از بالا و پایین فشرده شده

 فقط چهار پای راهرونده دارند

 با کمک دم شنا میکنند

 دارای دو چنگال بزرگ هستند (مگر در لابستر خاردار که دارای دو شاخک بلند است)

 پوسته خارجی سخت ، قطور و کدر است

 اندازه آنها تا بیش از یک متر میرسد

 نکته:

از منظر علمی تحقیقا لابستر وکری فیش از انواع میگوها  محسوب نمیشوند  و از زیر راسته  جدا میشوند.

عکس های از خرچنگ ها و لابسترها:

خرچنگ گرد:

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

خرچنگ دراز آب شیرین:

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

لابستر چنگال دار:

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

لابستر شاخک دار:

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

انواعی دیگر از خرچنگ های: حرام گوشت

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

پستاندارن آبزی حرام گوشت:

نهنگ:

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

دلفین:
مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد


حشرات ،دوزیستان ،نرم تنان ودوکفه ای های آبزی: (حرام گوشت)
صدف دریایی:

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد


قورباغه:

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد


حلزون:

مهمان نميتواند عکس هاروببيند براي ثبت نام اينجا کليک کنيد

فلس دار بودن:

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ ع کَانَ یَرْکَبُ بَغْلَةَ رَسُولِ اللَّهِ ص ثُمَّ یَمُرُّ بِسُوقِ الْحِیتَانِ فَیَقُولُ أَلَا لَا تَأْکُلُوا وَ لَا تَبِیعُوا مَا لَمْ یَکُنْ لَهُ قِشْرٌ.

- امام صادق علیه السّلام فرمود: از ماهیها هر کدام که داراى فلس است بخور و هر کدام داراى فلس نیست نخور.

حکم تخم ماهیان:

ماهی حلال = حلال

ماهی حرام = حرام

احکام صید ماهی از نظر مقام معظم رهبری:

• اگر ماهی فلس دار را زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد،پاک و خوردن آن حلال است و چنانچه در آب یا در تور ماهیگیری در آب بمیرد پاک است ولی خوردن آن جایز نیست .

• ماهی فلس دار و میگو چنانچه صید شوند و دوباره درحوض یا ظرف حاوی آب قرار داده شوند و داخل آب بمیرند،خوردن آنها حرام است .

• اگر ماهی فلس دار بودنش مشکوک باشد، چنانچه افراد اهل خبره و متخصص مورد اعتماد و وثوق آن را از قسم ماهی فلس دار تشخیص دهند ، عمل به قول آنان در این باره مانع ندارد .

• چنانچه ماهی از آب بیرون بیفتد و یا موج آب آن را بیرون بیاندازد ، با آب فرو رود و ماهی در خشکی بماند،چنانچه قبل از آنکه بمیرد با دست یا وسیله دیگر ، کسی آن را بگیرد و سپس جان دهد حلال است .

• اگر دریچه تخلیه آب استخرهای پرورش ماهی را به نیت صید ماهی باز کنند تا آب کاملاً خالی گردد و ماهی جان دهد، صید محسوب نمی شود و ماهی تذکیه نشده است .

• کسی که ماهی را صید می کند لازم نیست مسلمان باشد و در موقع گرفتن نام خدا را ببرد ، ولی مسلمان باید بداند که آن را زنده گرفته و در خارج از آب مرده است.

•  اگر ماهی از بازار مسلمانان یا از دست مسلمانی گرفته شود ، حلال است هرچند معلوم نباشد آن را زنده از آب گرفته یا نه و جستجو لازم نیست .

• خوردن ماهی هایی که بصورت فیله در بازار مسلمانان عرضه می شوند اشکال ندارد و تحقیق لازم نیست .

•  اگر ماهی از بلاد کفر یا از دست کافر گرفته شود و معلوم نباشد که آن را زنده از آب خارج کرده و در خارج آب جان داده یا نه ، حرام است و بایستی تحقیق شود.

• خرید ماهی و خوردن آن از صیاد مسلمان بلا اشکال است ، مگر اینکه بدانیم که ماهی در آب مرده یا بدانیم که ماهی فلس ندارد .

• از ماهی آنچه حرام است خون و کثافات (محتویات روده ) آن است و بقیه اعضای آن حلال است .

• از خوردن ماهی کوچک داخل بدن ماهی بزرگتر که مرده خارج شود و نمی دانید موقع صید در شکم ماهی زنده بوده و در خارج آب مرده یا نه ، بایستی اجتناب کرد.

• فروش و صادرات آبزیان حرام گوشت و همچنین آبزیان حلال گوشتی که در آب مرده اند ، به کسانی که خوردن آنها را حلال می دانند یا به کفار جهت مصرف انسانی جایز نیست .

• آبزیان حرام گوشت و آبزیان حلال گوشتی که در آب مرده اند چنانچه منافع محلله غیر از خوردن انسان ، نظیر مصارف داروئی ، صنعتی ،خوراک دام و طیور و نظایر آنها داشته باشند فروش و صادرات آنها بقصد منافع محلله مذکور اشکال ندارد .

• خوردن تمام اقسام میگو حلال است و تذکیه آن مانند تذکیه ماهی است .

• خوردن خاویار و تخم ماهی فلس دار که تذکیه شده، اشکال ندارد اما خاویار ماهیان بدون فلس و ماهیانی که در آب مرده اند حرام است .

• خوردن ماهی زنده نوع حلال، اشکال ندارد .

• خوردن گیاهان دریایی اشکال ندارد .

• ماهیهای کنسرو شده وارداتی از بلاد کفر ،چنانچه در بازار مسلمانان عرضه شوند حکم بازار مسلمانان را ندارند و بایستی تذکیه آنها احراز شود .

• اگر ماهی مرده و حرام با ماهی های حلال مخلوط شوند و مجموعاً مقدار محدود و کمی بودند از همه آنها بایستی اجتناب شود.

•  صید غیر مجاز ، حرام است و تصرف در محصولات دریایی بدون اجازه دولت اسلامی باطل و ضمان آور است .

[sub]محمد حسن شورورزی[/sub]

[sub]مسئول دفتر نمایندگی ولی فقیه[/sub]

[sub]23/9/94[/sub]