حدیث هایی در مورد«درد و درمان»

حدیث (1) پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم :

طَعامُ السَّخىِّ دَواءٌ وَ طَعامُ الشَّحيحِ داءٌ؛

غذاى سخاوتمند، داروست و غذاى بخيل، درد.

نهج الفصاحه ص 556 ، ح 1900 - بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 68 ، ص 357، ح 22 

پيامبر صلي الله عليه و آله : كُلُّ طَعامٍ لا يُذْكَرُ اِسْمُ اللّه ِ عَلَيْهِ، فَاِنَّما هُوَ داءٌ وَ لا بَرَكَةَ فيهِ وَ كَفّارَةُذلِكَ إن كانَتِ المائِدَةُ مَوضوعَةً أن تُسَمِّىَ و تُعيدَ يَدَكَ و اِن كانَت قَد رُفِعَت أن تُسَمِّىَاللّه َ و تَلعَقَ أصابِعَكَ؛
هر غذايى كه بر آن نام خدا برده نشود، درد است و هيچ بركتى در آن نيست و كفارهنبردن نام خدا اين است كه چنانچه سفره پهن است، نام خدا را ببرى و به خوردن غذاادامه دهى و اگر سفره جمع شده نام خدا را ببر و انگشتان خود را بليس.


امام على عليه السلام : اَلْمَعِدَةُ بَيْتُ الاَْدواءِ وَ الْحِميَةُ رَأسُ الدَّواءِ، وَ عَوِّدْ كُلَّ بَدَنٍ مَا اعْتادَ. لاصِحَّةَ مَعَ النَّهَمِ ؛
معده سراى دردهاست و پرهيز، بهترين درمان. هر بدنى را به همان كه خو مى گيرد،عادت دهيد. با پرخورى، تندرستى نخواهد بود.

پيامبر صلي الله عليه و آله : مَنِ اسْتَقَلَّ بِدائِهِ فَلا يَتَداوَيَنَّ فَاِنَّهُ رُبَّ دَواءٍ يورِثُ الدّاءَ؛هر كس مى تواند با بيمارى خود، سر كند، از درمان بپرهيزد، زيرا بسا دارويى كهخود، بيمارى زاست.

امام حسين عليه السلام : فَبادِروا بِصِحَّةِ الاَْجْسامِ فى مُدَّةِ الاَْعْمارِ؛
در مدت عمر، در حفظ سلامت تن بكوشيد.


امام على عليه السلام : مَنْ تَطَبَّبَ فَلْيَتَّقِ اللّه َ وَ لْيَنْصَحْ وَ لْيَجْتَهِدْ؛
هر كس طبابت مى كند، بايد تقواى الهى پيشه كند، خيرخواه باشد و سعى خود رابه كار برد.

امام كاظم عليه السلام : اِدْفَعوا مُعالَجَةَ الاَْطِبّاءِ مَا انْدَفَعَ الدّاءُ عَنْكُمْ فَاِنَّهُ بِمَنْزِلَةِ الْبِناءِ قَليلُهُيَجُرُّ اِلى كَثيرِهِ؛
تا زمانى كه بيمارى، به جد با شما درگير نشده است، درگير معالجه طبيبان نشويد،كه درمان به مانند ساختمان است كه اندك آن، شخص را به مقدار فراوانش مى كشاند.


امام رضا عليه السلام : اِثْنانِ عَليلانِ اَبَدا: صَحيحٌ مُحْتَمٍ وَ عَليلٌ مُخَلِّطٌ ؛
دو گروه هميشه مريضند: سالمى كه پرهيز مى كند و مريضى كه پرهيز نمى كند.

امام رضا عليه السلام : اِذا جُعْتَ فَكُل وَاِذا عَطِشْتَ فَاشْرَبْ وَ اِذا هاجَ بِكَ البَولُ فَبُلْ، وَ لاتُجامِعْ اِلاّ مِنْ حاجَةٍ، وَ اِذا نَعَسْتَ فَنَم، فَاِنَّ ذلِكَ مَصَحَّةٌ لِلْبَدَنِ؛
چون گرسنه شدى بخور، چون تشنه شدى بنوش، چون ادرار بر تو فشار آورد، ادراركن، جز از سر نياز، با همسرت نزديكى مكن و چون احساس خواب آلودگى كردى،بخواب، كه اينها مايه تن درستى است.


امام صادق عليه السلام : مَنْ مَرِضَ ثَلاثَةَ اَيـّامٍ فَكَتَمَهُ وَ لَمْ يُخْبِر بِهِ اَحَدا اَبدَلَ اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ لَهُلَحْما خَيراً مِنْ لَحْمِهِ وَ دَماً خَيْرا مِنْ دَمِهِ وَ بَشَرَةً خَيْراً مِنْ بَشَرَتِهِ وَ شَعْرا خَيْرا مِنْشَعْرِهِ. قالَ: قُلْتُ لَهُ: جُعِلْتُ فِداكَ! وَ كَيْفَ يُبْدِلُهُ؟ قالَ: يُبْدِلُهُ لَحْما وَ دَما وَ شَعرا وَبَشَرَةً لَمْ يُذْنِبْ فيهَا؛
هر كس سه روز بيمار باشد و آن را پنهان كند و هيچ كس را از آن آگاه نسازد، خداوندبراى او گوشتى بهتر از آن گوشت (كه در بيمارى از دست رفته است)، خونى بهتر ازخونش، پوستى بهتر از پوستش و مويى بهتر از مويش جايگزين مى كند. پرسيدم:فدايت شوم! چگونه جايگزين مى سازد؟ فرمودند: «براى او گوشت، خون، پوست و مويىرا جايگزين مى كند كه با آنها گناه نكرده است».

امام على عليه السلام : شُرْبُ الدَّواءِ لِلْجَسَدِ كَالصّابونِ لِلثَّوبِ، يُنَقّيهِ وَ لكِنْ يُخْلِقُهُ؛
نوشيدن دارو براى بدن، همانند صابون (پودر شوينده) براى لباس است كه آن راتميز مى كند، امّا فرسوده اش هم مى كند. 


امام على عليه السلام : مَنْ غَرَسَ فى نَفْسِهِ مَحَبَّةَ اَنواعِ الطَّعامِ، اِجْتَنى ثِمارَ فُنونِ الاَْسْقامِ ؛
هر كس در دل خود، نهال علاقه به غذاهاى گوناگون را بكارد، محصول بيمارى هاىگوناگون از آن مى چيند.

امام صادق عليه السلام : لَوْ يَعْلَمُ النّاسُ ما فِى التُّفّاحِ، ماداوَوْا مَرضاهُمْ اِلاّ بِهِ، اَلا وَ اِنَّهُاَسْرَعُ شَىْ ءٍ مَنْفَعَةً لِلْفُؤادِ خاصَّةً وَ اِنَّهُ نَضوحَةٌ؛
اگر مردم مى دانستند چه خواصى در سيب وجود دارد، بيماران خود را تنها با آندرمان مى كردند. سيب سريع تر از هر چيزى به قلب فايده مى رساند؛ به ويژه آن كهخوشبو كننده است.


پيامبر صلي الله عليه و آله : سافِروا تَصِحُّوا وَ تُرْزَقوا؛
مسافرت برويد، تا سالم بمانيد و روزى كسب كنيد

پيامبر صلي الله عليه و آله : لا تُداوِ اَحَدا حَتّى تَعْرِفَ داءَهُ؛


هيچ كس را درمان مكن، مگر آن گاه كه بيمارى او را بشناسى. [الاصابة، ج ۳، ص ۲۸۹]


امام على عليه السلام : فى وَصيَّتِهِ لاِبْنِهِ الْحَسَنِ عليه السلام يا بُنَىَّ أَلا اُعَلِّمُكَ اَرْبَعَ خِصالٍ تَسْتَغْنىبِها عَنِ الطِّبِّ؟ فَقالَ: بَلى يا اَميرَ الْمُؤْمِنينَ، قالَ: لاتَجْلِسْ عَلَى الطَّعامِ إِلاّ وَ اَنـْتَ جائِعٌوَلا تَقُمْ عَنِ الطَّعامِ إِلاّ وَ اَنـْتَ تَشْتَهيهِ، وَجَوِّدِ الْمَضْغَ، وَ إِذا نِمْتَ فَاعْرِضْ نَفْسَكَ عَلَىالْخِلاءِ فَإِذَا اسْتَعْمَلْتَ هذَا اسْتَغْنَيْتَ عَنِ الطِّبِّ؛
در سفارشى به فرزند خود امام مجتبى عليه السلام فرمودند: فرزندم! آيا چهار نكته به تونياموزم كه با رعايت آنها از طبابت بى نياز شوى؟ عرض كرد: چرا، اى امير مؤمنان.حضرت فرمودند: تا گرسنه نشده اى غذا نخور و تا اشتها دارى از غذا دست بكش و غذا را خوب بجو و قبل از خوابيدن قضاى حاجت كن. اگر اين نكات را رعايت كنى، از طبابتبى نياز مى شوى.

امام رضا عليه السلام : مَنْ اَرادَ اَلاّ يَشْتَـكىَ مَثانَـتَهُ، فَلا يَحْبِسِ الْبَولَ وَ لَو عَلى ظَهْرِ دابَّتِهِ؛
هر كس مى خواهد مثانه اش به بيمارى اى مبتلا نشود، ادرار خود را نگه ندارد، حتىاگر بر پشت مَركب خود، نشسته باشد. [طب الرضا عليه السلام، ص ۳۵]
پيامبر صلي الله عليه و آله : صوموا تَصِحّوا؛
روزه بگيريد تا تن درست بمانيد.

امام صادق عليه السلام : يُسْتَحَبُّ لِلْمَريضِ اَنْ يُعطىَ السّائِلَ بِيَدِهِ وَ يَأمُرَ السّائِلَ اَنْ يَدْعُوَ لَهُ؛
شايسته است بيمار با دست خود، صدقه به سائل بدهد و از او بخواهد برايش، دعا كند. [كافى، ج ۴، ص ۴، ح ۹]


پيامبر صلي الله عليه و آله : مَنْ سَعى لِمَريضٍ فى حاجَةٍ قَضاها اَو لَم يَقْضِها، خَرَجَ مِنْ ذُنوبِهِكَـيَومِ وَلَدَتْهُ اُمُّهُ. فَقالَ رَجُلٌ مِنَ الاَْنصارِ: بِاَبى اَنْتَ وَ اُمّى يا رَسولَ اللّه ِ، فَاِنْ كانَ الْمَريضُمِنْ اَهلِ بَيْتِهِ، اَوَ لَيْسَ ذلِكَ اَعْظَمَ اَجْرا اِذا سَعى فى حاجَةِ اَهْلِ بَيْتِهِ؟ قالَ: نَعَمْ؛
«هر كس در برآوردن نياز بيمارى بكوشد، خواه موفق بشود يا نشود گناهانش پاكمى شود، به سان آن روز كه از مادر متولد شده است». مردى از انصار گفت: اى پيامبر خدا،پدر و مادرم به فدايت! اگر بيمار از خانواده شخص باشد، اين كار پاداش بيشترى ندارد؟فرمودند: «چرا».