دانستنی هایی درباره منظومه شمسی

[zuko]

منظومه شمسی سامانه‌ای متشکل از خورشید و آن دسته از اجرام آسمانی است که براثر جاذبه خورشید در مدارهایی پیرامون آن به دام افتاده‌ و می‌گردند. بیشتر جرم این سامانه در خورشید متمرکز شده‌است.

۸ سیاره و چند سیاره کوچک دور خورشید می‌چرخند که همه آن‌ها روی یک دیسک تقریباً مسطح به نام دایرةالبروج قرار دارند. چهار سیاره داخلی (عطارد، زهره ، زمین و مریخ ) توپ هایی از سنگ و آهن هستند و از سیارات گازی کوچک ترند.

چهار سیاره دیگر که به غول‌های گازی معروف اند شامل مشتری، زحل، اورانوس، و نپتون می‌شوند. مشتری و زحل به طورعمده از هیدروژن و هلیوم تشکیل شده‌اند در حالی که اورانوس و نپتون تا حد زیادی از یخ، آب، آمونیاک، و متان تشکیل شده‌اند و به "غول‌های یخی" معروف اند.

منظومه شمسی دارای اجرام بسیار کوچکتر از سیارات است. کمربند سیارکی که بین مریخ و مشتری نهفته‌است، به طور عمده از سنگ و فلز تشکیل شده‌است. فراتر از مدار نپتون، کمربند کویپر قرار داد که شامل اجسام فرا نپتونی است و عمدتاً از آب، آمونیاک و متان تشکیل شده‌است.

در این میان، پنج سیاره کوچک قرار دارد که به بزرگی سیارات نمی‌رسند و شامل سرس، پلوتو، هائومیا، ماکی‌ماکی، و اریس می‌شوند. علاوه بر این، هزاران اجرام کوچک آسمانی در منظومه شمسی قرار دارند. در این میان می‌توان به دنباله‌دار، شهاب‌سنگ، و قمر اشاره کرد. هر یک از سیارات بیرونی توسط حلقه سیاره‌ای شامل گرد و غبار و ذرات دیگر محاصره شده‌اند.

به مدت زمانی که طول می کشد تا سیاره ای به دور خورشید بچرخد ، دوره مداری (سال آن سیاره ) گفته می شود.
سیاره ها در حال حرکت به دور خود نیز می چرخند. به مدت زمانی که طول می کشد تا سیاره یک بار به دور خودش بچرخد، دوره چرخش (روزآن سیاره ) گفته می شود.

سیاره ها از لحاظ اندازه با هم بسیار متفاوتند. زمین یکی از کوچکترین سیاره هاست که ۱۲۰۷۵۶کیلومتر قطر دارد. بیش از ۱۳۰۰زمین را می توان در بزرگترین سیاره که مشتری است، جای داد.

سیارات با فاصله های مختلف نسبت به خورشید در مسیرهایی به نام مدار در حرکت اند. مدارها حلقوی نیستند، بلکه بیضوی شکل هستند. تمامی سیارات به یک سو می چرخند. (در جهت خلاف عقربه های ساعت )

سیاره ها نسبت به مدار گردش خود به دور خورشید حالت ایستاده ندارند. محور هر سیاره (خطی که حول آن می چرخد ) با زاویه ای مختلف کج شده است.
قمر ها جسم هایی هستند که به دور سیارات می چرخند. زمین یک قمر به نام ماه دارد و مشتری دارای بیشترین قمر یعنی ۶۳قمر می باشد.

منبع :جام نیوز

داغ‌ترین سیاره لزوماً نزدیک‌ترین به خورشید نیست
. فاصله‌ی عطارد تا خورشید، تقریباً کمتر از نصف فاصله‌ی زمین تا خورشید است اما سیاره زهره که از آن ۳۰ میلیون مایل بیشتر از خورشید فاصله دارد، داغ‌تر است. عطارد جو ندارد، به همین دلیل مانند اتمسفر زمین که مثل یک پتو عمل می‌کند نمی‌تواند حرارت را حفظ کند. اما زهره جوی ضخیم و تشکیل شده از دی اکسید کربن دارد که دمای سطح آن را به ۸۷۵ درجه فارنهایت یعنی ۷۵ درجه فارنهایت بیشتر از سطح زهره می‌رساند

پلوتو از ایلات متحده امریکا کوچکتر است
. بیشتر مسافت در امریکا از ایالت کالیفرنیای شمالی تا ایالت مین برابر با ۲۹۰۰ مایل یا نه هزار و ۸۲۶ کیلومتر مربع است. اما بیشتر عرض پلوتو ۱۴۰۰ مایل است که از نصف عرض امریکا کمتر است. . یکی از دلایلی که در چند سال گذشته پلوتو از مقام سیاره کامل به سیاره کوتوله تنزل پیدا کرد نیز همین است.
جورج لوکاس چیز زیادی درباره کمربند سیارکی نمی‌داند
! در بیشتر فیلم‌های علمی تخیلی عموماً فضاپیماها از سوی سیارک‌ها و صخره‌های فضایی مورد تهدید قرار می‌گیرند اما در واقع تنها کمربند سیارکی موجود در منظومه‌ شمسیبین مریخ و مشتری قرار دارد و در مکان‌های دیگر احتمال برخورد با این اجرام بسیار کمتر است. بنابراین یک فضاپیما باید خیلی بدشانس باشد که در اعماق فضا با توده‌ای عظیم از سنگ‌ها و سیارک‌ها برخورد کند و از قبل هم آنها را نشناخته باشد!
آتشفشان می‌تواند آب فوران کند
! همین که صحبت از آتسفشان می‌شود ذهن همه به سمت کوه وزوو و یا قله سنت هلن می‌رود؛ قله‌هایی که گدازه(ماگمای زیر زمین) را به بیرون پرتاب می‌کنند. اما آتشفشان‌ها که در تمام سیارات خاکی منظومه شمسی و یا حتی قمرهای آنها هستند، چنین وضعیتی ندارند. آتشفشان‌های زمین معمولاً ترکیبی از سیلیکون، آهن، منیزیم و سدیم را به بیرون پرتاب می‌کند اما مواد آتشفشانی در یو، قمر مشتری، مخلوطی از گوگرد و دی اکسید کربن است. جالب اینجاست که تریتون، بزرگترین قمر نپتون مقدار زیادی H2O منجمد یا همان یخ آب را به بیرون پرتاب می‌کند؛ به همین سادگی! هرچند که ما بر روی زمین نیز مقیاس کوچکی از این نوع آتشفشان را با نام آبفشان داریم.

مرز منظومه شمسی هزار بار دورتر از پلوتو است
. بسیاری فکر می‌کنند که بعد از مدار پلوتو(که اکنون آن را یک سیاره کامل نمی‌دانیم) منظومه شمسی به پایان می‌رسد. دانشمندان هم اکنون اجرام بسیاری را کشف کرده‌اند که بسیار دورتر از مدار پلوتو در حال گردش به دور خرشید هستند. به عنوان مثال اجرام فرانپتونی و یا اجرام کمربند کویپر(کمربندی متشکل از اجرامی شبیه دنباله‌دارها) در فاصله‌ی ۴۲ واحد نجومی یا ۶٫۷ میلیارد کیلومتری از خورشید قرار دارند. همچنین ابر اورت که به اعتقاد بسیاری از دانمشندان، منشأ بسیاری از دنباله‌دارهایی است که به سمت منظومه‌ی شمسی حرکت می‌کنند، در مداری در فاصله‌ی ۵۰ هزار سال نوری فاصله از خورشی قرار دارد.
تمام عناصر زمین کمیاب هستند
. تقریباً هر چیزی بر روی زمین یک عنصر کمیاب است! زمین از عناصری مانند آهن، اکسیژن، سیلیکون، منیزیم، گوگرد، نیکل، کلسیم، سدیم و آلومینیوم است. در حالی که بیشتری عناصر موجود در نقاط دیگر این جهان هلیوم و هیدروژن هستند.
سنگ‌هایی از مریخ بر روی کره‌ی زمین وجود دارد. تحلیل شیمیایی تعدادی از شهابسنگ‌های یافت شده در قطب جنوب و صحرای افریقا شباهت‌هایی را بین آنها و خاک مریخ نشان می‌دهد. این احتمال وجود دارد که این سنگ‌ها باقیمانده‌ی سنگ آسمانی بزرگتری باشند که با مریخ برخورد کرده و تکه‌های آن به سمت زمین روانه شده‌اند و یا ناشی از انفجار مهیب آتشفشانی بر سطح این سیاره باشند.
اقیانوس‌های مشتری از هر سیاره‌ای بزرگتر هستند
. فاصله‌ی مشتری تا خورشید تقریباً پنج برابر بیشتر از فاصله‌ی زمین تا آن اس. این سیاره مقداری بسیار زیادی هلیوم و هیدروژن فشرده است که و حجم زیادی از هلیوم مایع بر روی آن با اعماقی فراتر از حد تصور ما، اقیانوسی بزرگ را تشکیل داده است. حدس دانشمندان این است که این اقیانوس ۴۰ هزار کیلومتر عمق داشته باشد.
اجرام بسیار کوچک هم می‌توانند قمر داشته باشند
. زمانی تصور می‌شد که تنها اجرام بزرگ مانند سیاره‌ها می‌توانند قمر داشته باشند تا جایی که در تعریف سیاره ویژگی قمر داشتن، ذکر می‌شد؛ جرمی که بتواند کنترل یک ماه را در اختیار داشته باشد. اما امروز می‌دانیم که هر جرم دارای گرانشی، می‌تواند یک قمر در اطراف خود داشته باشد. این اتفاق در سال ۱۹۹۳ افتاد، زمانی که فضاپیمای گالیله کشف کرد که سیارک آیدا، یک قمر سیارک بسیار کوچک دارد.
ما در داخل خورشید زندگی می‌کنیم
. تصور ما این است که خورشید یک توپ نورانی‌ست که ۱۵۰ میلیون کیلومتر از ما فاصله دارد اما در واقع فضای بیرونی خورشید بسیار وسیع‌تر از چیزی است که ما می‌بینیم. زمین در لایه‌های بیرونی خورشید قرار دارد، چنانچه بادهای خورشیدی در این فضا تولید شفق‌های قطبی می‌کنند. البته این موضوع منحصر به زمین نیست و بادهای خورشیدی تا مشتری، اورانوس و یا حتی دورتر از نپتون نیز مشاهده شده‌اند. فضای بیرونی خورشید به نام هلیوسفر، حداقل تا ۱۰۰ واحد نجومی یا ۱۶ میلیارد کیلومتر، کشیده شده است