دانستیهای کوتاه استخوان و مفاصل

چند نکته مفید برای مبتلایان به کمردرد


اگر مدام پشت صندلی نشسته‌اید، اگر شما هم جزو آن دسته از افرادید که‌گاه و بیگاه دچار کمردرد می‌شوید، اگر به سلامت خود اهمیت می‌دهید... چند نکته کوتاه و مفید در این باره را بخوانید.

کمر درد‌های عود کننده: در بسیاری از موارد کمردرد‌ها بدلیل اسپاسم عضلانی اتفاق می‌افتد که با استراحت این درد‌ها بهبود پیدا کرده ولی مجددا عود می‌کند. این دردهای عود کننده یک هشدار می‌باشد که اگر به آن‌ها توجه نشود عوارض احتمالی مبنی بر فشار روی نخاع و ریشه‌های عصبی مانند انتشار درد به پا‌ها و بی‌حسی و... که علائم خوبی هم نیستند بروز خواهد کرد.

کمردرد و تشک مناسب: اگر کسی دچار کمردرد است نباید روی زمین سفت بخوابد بلکه باید از یک تشک با قطر ۵/۷ سانتی‌متر (حداقل ۴ سانتی‌متر) که نه خیلی نرم باشد تا فرورفتگی‌های (قوسهای) کمری را افزایش دهد و نه آنچنان سفت که روی برجستگی‌ها فشار وارد آورد و قوس را باز کند استفاده نماید. برای مثال تشک پنبه‌ای نو خیلی مناسب است.

کمردرد و نشستن: برای پیشگیری از دردهای مکرر باید اول صندلی خود را نسبت به میزکارمان تنظیم کنیم و هر ۶۰-۵۰ دقیقه برخاسته، حرکات ساده‌ای انجام داده و دوباره بنشینیم.

کمردرد و ورزش: اگر بیماری بدلیل کمردرد توصیه به ورزش شده است، منظور انجام ورزش‌های طبی (درمانی) است که با توجه به بیماری و عوارض آن، ورزش خاص با هدف خاص تجویز می‌شود. این ورزش‌ها حتی ساده‌تر از ورزش‌های همگانی هستند که برای ارتقاء سلامت عمومی مفید می‌باشند. نوع دوم ورزش‌ها ورزش قهرمانی است که در این بیماران (و بطور کلی در تمامی بیماری‌هایی که به ورزش نیاز دارند) توصیه نمی‌شود.

کمر دردی که فقط سراغ مردان جوان‌ می‌ رود

اکثر افراد که درد کمر به سراغشان می‌آید به خوردن قرص و یا رفتن نزد “فیزیوتراپ” اکتفا می‌کنند در صورتی که ممکن است نوع خاص و ویژه‌ای از کمر درد را داشته باشند.

پژوهشگران به تازگی دریافتند که نوع خاصی از کمر درد پیدا شده است که تنها از طریق 'آزمایش خون' قابل تشخیص است.
گفتنی است این بیماری 'آرتریت التهابی' نام دارد و می‌تواند اعضای بدن را درگیر درد شدیدی نماید.
بررسی‌ها نشان می‌دهند این بیماری با درد شدید در مهره‌های کمر و یا دست و پا می‌تواند به وجود بیاید، بدون اینکه هیچ علت فیزیکی مانند 'سائیدگی'، پارگی، آسیب دیدن و یا حتی ضربه و یا عدم ورزش در بروز آن تاثیر گذاشته باشد.
دانشمندان برای تشخیص این نوع دردها که بدون هیچ عارضه‌ی خاصی است از 'آزمایش خون' استفاده می‌کنند و می‌توانند تشخیص دهند که فرد به لحاظ 'ژنتیکی' حامل ژن آرتریت التهابی ax spa است.
بیماری آرتریت التهابی باعث ایجاد التهاب و درد در پایین ستون فقرات و در نتیجه موجب درد، خشکی و ناتوانی در حرکت شده و خشک شدن مفاصل در بین استخوان‌ها باعث کند شدن حرکت در اندام‌ها و خشکی آن‌ها می‌شود. این نوع کمر درد با عکسبرداری و 'رادیولوژی' قابل تشخیص نبوده و ممکن است MRI بتواند آن را نشان دهد. این نوع کمر درد معمولا مردان در رده‌ی سنی ۱۵ تا ۳۵ سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
در حال حاضر پژوهشگران استفاده از فیزیوتراپی و انجام تمرین‌های ورزشی خاص و مصرف 'دارو‌های ضد التهابی' با تجویز پزشک را به عنوان درمان به این افراد معرفی می‌کنند.

پاهای نشکن با رژیم غذایی سالم

شکستگی در هر استخوانی که ایجاد شود فرد را زمینگیر می کند و کلی مشکلات ریز و درشت به بار می آورد. حالا اگر این شکستگی در مفصل ران اتفاق بیفتد که واویلاست به خصوص برای افرادی که سن و سالی از آن ها گذشته است.بدون شک داشتن استخوان های سالم به عوامل متعددی مانند تغذیه مناسب، فعالیت های بدنی، عدم مصرف برخی از داروهای پوک کننده استخوان، جذب ویتامین D کافی و غیره بستگی دارد. باید بدانید اخیراً محققان سنگاپوری به این نتیجه رسیده اند افرادی که در برنامه غذایی شان سبزیجات، میوه و سویای بیشتری مصرف می کنند کمتر دچار شکستگی استخوان ران می شوند. اگر در اطرافتان فرد سالخوده ای دارید و یا خودتان را در معرض این مشکل می بینید آشنایی با نتیجه این پژوهش به دردتان می خورد. لطفاً با ما همراه باشید تا بیشتر درباره آن صحبت کنیم. نتایج بررسی های محققان دانشگاه سنگاپور که در Journal of Nutrition به چاپ رسیده است نشان می دهد که داشتن رژیم غذایی آسیایی که سرشار از میوه، سبزیجات و سویا است خطر شکستگی استخوان ران را کاهش می دهد.





هدف این پژوهش



هدف محققان از انجام این پژوهش بررسی ارتباط بین رژیم غذایی و شکستگی استخوان ران در بین چینی ها بوده است. متأسفانه بررسی های کمی در این خصوص در آسیا صورت گرفته بود. محققان در خصوص اطلاعات گرفته شده از ۶۳۲۵۷ زن و مرد بین ۴۵ تا ۷۴ ساله که بین سال های ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۸ گردآوری شده بود بررسی هایی انجام دادند. آن ها رژیم غذایی شرکت کننده ها را با تهیه پرسشنامه هایی در خصوص عادت های غذاییشان مورد بررسی قرار دادند و به این ترتیب دو گروه شرکت کننده دسته بندی شد. گروه اول افرادی بودند که رژیم غذاییشان سرشار از سبزیجات، میوه و سویا بود و برنامه غذایی گروه دوم را گوشت و مواد غذایی نشاسته ای تشکیل می داد. محققان همچنین از «شاخص غذا خوردن سالم» نیز استفاده کردند تا کیفیت برنامه غذایی شرکت کننده ها را مورد بررسی قرار دهند. در واقع این شاخص میزان مصرف ۷ گروه غذایی (سبزیجات، میوه، غلات کامل، آب میوه ها، دانه ها و مغزهای روغنی، گوشت، الکل) و ۴ ماده مغذی (اسیدهای چرب امگا ۳، چربی های ترانس، اسیدهای چرب اشباع نشده پلی و سدیم) را مورد بررسی قرار می دهد. این شاخص روش مناسبی برای محاسبه امتیازی است که می تواند نشان دهنده احتمال ابتلا به بیماری های مزمن شود.



خطری که بیخ گوشمان است



شکستگی استخوان ران نگرانی و ترس زیادی بین افراد به خصوص سالمندان ایجاد می کند به خاطر اینکه می تواند باعث زمین گیری و حتی مرگ این افراد شود. متأسفانه واقعیت این است که شکستگی استخوان این قسمت از بدن در بین مردم تمام کشورهای جهان در حال افزایش است. به طوری که محققان پیش بینی می کنند در سال ۲۰۵۰ یعنی حدود ۳۶ سال بعد، ۵۰ درصد شکستگی های استخوان ران در آسیا اتفاق بیفتد؛ یعنی در قاره خودمان؛ یعنی در بین خودمان یا والدینما ن یا بچه هایمان. فرقی نمی کند چند سالتان باشد. مهم این است که پیشگیری را بر درمان ارجح بدانید. خوشبختانه مواد غذایی تأثیر زیادی در بافت استخوان ها دارد؛ یعنی هر چه استحکام استخوان ها بیشتر باشد خطر شکستگی هم به همان میزان کاهش می یابد.



ترکیبات مغذی یعنی همه چیز



از نقطه نظر مولکولی، ویتامین ها، مواد معدنی و دیگر ترکیبات موجود در رژیم سرشار از سبزیجات، میوه و سویا تأثیر مثبتی در تنظیم حالت اسیدی بدن داشته و به تعادل مواد معدنی استخوان ها کمک می کند. میوه ها و سبزیجات حالت اسیدیته کمی در بدن تولید می کنند و میزان کلسیمی که از طریق ادرار دفع می شود را نیز کاهش می دهند.



حرف حساب این که



حرف اصلی محققان این است که رژیم آسیایی سرشار از محصولات گیاهی (سبزیجات، سویا، میوه) خطر شکستگی استخوان را به میزان قابل قبولی کاهش می دهد. این رژیم غذایی همچنین برای پیشگیری از بیماری های مزمن مانند سرطان، بیماری های قلبی عروقی و دیابت نیز مفید است.



نتیجه



بررسی محققان نشان می دهد خانم ها و آقایانی که در برنامه غذایی خود میوه، سبزیجات و سویای بیشتری می گنجانند کمتر در معرض شکستگی استخوان و مفصل ران قرار می گیرند. در واقع افرادی که رژیم غذاییشان سرشار از این مواد غذایی مفید است به میزان ۳۴ درصد کمتر از بقیه شرکت کننده ها دچار مشکل شکستگی استخوان ران می شوند. همچنین افرادی که امتیاز بیشتری در شاخص غذا خوردن سالم به خود اختصاص داده اند نیز ۳۲ درصد کمتر در معرض شکستگی استخوان قرار می گیرند. البته باید گفت که داشتن رژیم غذایی با مواد نشاسته ای و گوشت بیشتر ارتباطی با افزایش خطر شکستگی استخوان ندارد.

استخوان هایی که با ما راه نمی آیند

یکی از بدترین دردهایی که بعد از درد زایمان یا به دلیل سنگ کلیه هر فردی ممکن است تجربه کند، دردهای ناشی از شکستگی استخوان ها در هر جای بدن است. این اتفاق معمولا بعد از سقوط رخ می دهد، ولی خیلی از ما ممکن است نفهمیم بعد از سقوط کردن، دچار شکستگی استخوان شده ایم.



این اشتباه بخصوص در نواحی تحتانی یا مچ پا بیشتر بروز می کند. چون در این موارد شاید به این فکر کنیم که استخوان نشکسته، فقط پیچ خورده یا یک آسیب مختصر در تاندون های آن ناحیه پیش آمده است. ولی زمانی که بعد از مدتی کوتاه ناحیه دردناک ورم کرد، تغییر رنگ داد و به شکلی دردناک شد که دیگر قادر به حرکت دادن آن نشدیم، باید مطمئن باشیم شکستگی رخ داده است.



استخوان های دیرجوش



اگرچه بیشتر افراد شکستگی را تجربه کرده اند، ولی در میان آنها کسانی هم بوده اند که بعد از این اتفاق حتی مجبور به انجام عمل جراحی شدند، چون استخوان شکسته شده یا بعد از فرآیند گچ گیری درست جوش نخورده یا اصلا جوش نخورده است.



این نظر دکتر مصطفی نجاتیان، فیزیکال تراپیست و رئیس کلینیک توانبخشی مرکز قلب تهران در گفت وگو با جام جم است. او می گوید: روند جوش خوردن استخوان ممکن است مشکلاتی به همراه داشته باشد و جوش خوردن درست صورت نگیرد. در این میان ممکن است استخوان بد یا دیر جوش بخورد یا اصلا جوش نخورد. یعنی وقتی می گوییم یک استخوان بد جوش خورده که فرآیند ترمیم انجام شده، ولی ممکن است این جوش خوردن به همراه اختلالاتی باشد. یعنی راستایی که استخوان قبلا داشته، دیگر ندارد و ممکن است کج شده باشد. این استخوان در عملکرد فرد اختلال ایجاد خواهد کرد.



به گفته دکتر نجاتیان، معمولا در اندام فوقانی جوش خوردن استخوان سه تا چهار هفته و در اندام تحتانی که وزن را تحمل می کند، شش تا هشت هفته جوش خوردن استخوان طول می کشد. بر حسب آناتومی استخوان و نوع شکستگی زمان بهبودش مشخص است. اگر این زمان به درازا بکشد به چند دلیل است؛ یکی این که فرد از نظر بافتی دچار مشکل شده یا قطعات استخوان درست سر جایشان قرار نگرفته باشد، یا فرد بی حرکتی را رعایت نکرده باشد، یا قطعه بافت نرمی استخوان شکسته قرار گیرد و این باعث شود دیر جوش بخورد. همچنین ممکن است خونریزی هایی در آن قسمت انجام شود و ترمیم استخوان دیر صورت بگیرد.



بیماری های مقصر



با این حال نباید از بیماری های مختلف و اضافه شدن آنها به دلایل دیر جوش خوردن استخوان ها غافل بود.



به گفته دکتر نجاتیان، گاهی سن بالا، مصرف سیگار، کم خونی های شدید، دیابت، بیماری هایی مثل راشیتیسم که مشکلات جذب کلسیم دارند، عفونت ها، کورتون ها، داروهای ضد انعقادی مثل وارفارین همگی می توانند منجر به دیر جوش خوردن استخوان ها شوند.



در بعضی استخوان ها هم به صورت ذاتی خون بخوبی جریان ندارد؛ مثل استخوان ران. اگر اینها دچار شکستگی شوند، ممکن است با مشکلات جدی تری روبه رو شوند. در برخی استخوان ها مثل درشت نی هم جریان خون متوسط است و اگر شکستگی شدید و بافت نرم هم آسیب دیده باشد، خیلی دیر جوش خواهد خورد.



فقط جراحی



اما در میان این دلایل اگر استخوانی بد جوش خورد، درست جا نیفتاده است. دکتر نجاتیان در این مورد مثالی می زند و می گوید: مثل استخوان ترقوه که وقتی دو سر شکسته اش از هم جدا شود، اشکال زیادی برای عضو شکسته ایجاد نمی کند و کارکردش را انجام می دهد، ولی همیشه این طور نیست.



مثلا ممکن است استخوان ساق بشکند و بد جوش بخورد. این باعث می شود در آن استخوان تغییر طول ایجاد شده و پای فرد کوتاه شود.



در این موارد مجبوریم استخوان را با جراحی دوباره بشکنیم و قطعات شکسته را در شرایط مناسب قرار دهیم بنابراین مهم است استخوان کدام ناحیه از بدن بد جوش خورده است. اگر هم خونریزی در آن ناحیه ایجاد شده باشد و توده ای در ناحیه ایجاد کند، مجبوریم بافت را شکافته و استخوان ها را به طور مجدد سر به سر کنیم.



پیوند استخوان، تنها چاره استخوان های جوش نخورده



با این حال به عقیده این فیزیکال تراپ گاهی اوقات برای عضوی که دیر جوش می خورد و سر به سر هم هست، ولی فرد را دچار مشکلات و ناتوانی کرده، می توان از فیزیوتراپی و تحریکات الکتریکی یا دیاترمی استفاده کرد یا حتی اگر فرد به دلیل کم خونی دچار این مشکل شده باشد، از روش های فیزیوتراپی که باعث افزایش گردش خون می شود، استفاده می کنیم.



گاهی حتی ممکن است از پیوند استخوان استفاده شود. چون ممکن است با همه اقدامات، دو سر شکسته به هم نرسد. در این موارد از لگن یک تکه استخوان برداشته و آن را در آن منطقه قرار می دهند.



اما یک نکته را نباید نادیده گرفت که ممکن است حتی در نتیجه سقوط، شکستگی اتفاق نیفتد و پا فقط پیچ بخورد. ولی خیلی از پزشکان معتقدند درمان این پیچ خوردگی هم گچ گرفتن است.



به گفته دکتر نجاتیان، پیچ خوردن مچ پا خیلی شایع است. این ناحیه منطقه خاصی است به دلیل آن که وزن روی آن قرار می گیرد. گاهی حتی این عضو دچار شکستگی نشده، ولی فقط یک کشیدگی را تجربه می کند که ما آن را ثابت می کنیم و گچ می گیریم، چون فشار زیادی روی این ناحیه است و با کوچک ترین اتفاقی دوباره آسیب می بیند.



زمانی که پزشک می گوید روی پا به هیچ وجه وزن نیاید یا وزن صد درصدی روی این ناحیه قرار نگیرد باید به طور کامل رعایت شود. تحمل وزن روی این عضو بایدکم کم انجام شود. یکی از مشکلات دیر جوش خوردن این ناحیه این است که خود فرد تمام این مسائل را رعایت نکرده است.



فیزیوتراپی؛ مهم ترین خط درمان



زمانی که عضوی می شکند، رعایت دستورهای پزشک برای او الزامی است. خیلی اوقات استخوان فرد می شکند و بعد از گچ گیری پزشک می گوید ناحیه شکسته شده باید شش تا هشت هفته در گچ بماند. ولی بیمار کلافه می شود و خودسرانه گچ را باز می کند. بعد از چند روز هم دوباره درد و ورم پا را تجربه می کند.



دکتر نجاتیان در این باره توضیح می دهد: این روند، درمان را به اختلال می کشاند. برای همین نباید به دلیل محدودیت هایی که گچ به وجود می آورد، آن را خودسرانه باز کرد. نکته دیگر این که وقتی عضوی گچ گرفته شده و باز می شود، اگر ببینیم عضو همچنان ورم دارد و دردناک است یا فعالیت مفصلی اش بسیار مختل است، می فهمیم عضو همچنان بهبود نیافته است.



نکته مهم دیگر به گفته دکتر نجاتیان این است که بعد از باز کردن گچ، بیمار نیاز مبرم به جلسات فیزیوتراپی دارد. متاسفانه خیلی از پزشکان این مورد را به بیمار تاکید نکرده و آن را به دست بیمار می سپارند. در حالی که او هم هیچ آشنایی با این نکته ندارد که استخوانی که ترمیم پیدا کرده برای تحرک اندام و فعالیت عادی نیاز به این روند درمان دارد.

درد سیاتیک از لگن تا انتهای پاها

درد سیاتیک می تواند از یک درد خفیف گرفته تا ناتوانی و از کارافتادگی کامل متغیر باشد. احساس خارش، سوزش، بی‌حسی و ضعف عضلانی نیز وجود دارد.
سیاتیک، نام یک عصب است. این عصب طولانی‌ترین عصب داخل بدن شماست که از لگن تا انتهای پا ادامه دارد و در طول مسیر خود به شاخه‌های متعددی تقسیم می‌شود.

درد عصب سیاتیک

هر گونه فشار بر روی این عصب می‌تواند باعث ایجاد درد در تمام طول عصب شود. این درد به‌طور تدریجی شروع شده و با گذشت زمان افزایش می‌یابد و در هنگام نشستن، برخاستن، عطسه و یا سرفه‌کردن نیز بدتر می‌شود.

علائم

درد سیاتیک می تواند از یک درد خفیف گرفته تا ناتوانی و از کارافتادگی کامل متغیر باشد. احساس خارش، سوزش، بی‌حسی و ضعف عضلانی نیز وجود دارد.

علل

- فتق دیسک ‌بین‌ مهر‌ه‌ای یا بیرون‌زدگی دیسک بین ‌مهره‌ای : دیسک‌های بین مهره‌ای، صفحاتی از جنس غضروف هستند که مهره‌ها را از هم جدا می‌کنند. دیسک‌های سالم، ستون مهره‌ها را انعطاف‌پذیر نگه‌ داشته و مهره‌ها به‌راحتی بر روی هم می لغزند. با افزایش سن، این دیسک‌ها شروع به تحلیل رفتن می‌کنند و خشک می شوند. این مسئله موجب بیرون رانده‌شدن دیسک از محل خود (فتق) و فشار بر روی ریشه عصبی می‌شود.

- تنگی ستون مهره‌ها در قسمت کمر
- بیماری اسپوندیلولیستزی
- نشانگان پیریفورمیس : اسپاسم عضله ای که در نزدیکی عصب سیاتیک قرار دارد، باعث فشار بر عصب می‌شود.
- تومورهای نخاعی
- تومورهای عصب سیاتیک
- تصادفات رانندگی و یا ضربه دیدن ستون مهره‌ها

استراحت به مدت یک تا چند روز سبب بهبودی نسبی بیماری می‌شود. ولی استراحت به مدت طولانی، علائم را بدتر خواهد کرد

عوامل خطر

- سن: تحلیل دیسک‌‌های ‌بین مهره‌ای کمری از سن 30 سالگی شروع می‌شود. تنگی‌های ستون مهره‌ای، افراد را در سنین بالاتر از 50 سال درگیر می‌کنند.

- شغل: افرادی که شغلشان نیاز به چرخش مکرر کمر دارد، آنهایی که بارهای سنگین حمل می‌کنند و کسانی که به‌مدت طولانی رانندگی می‌کنند.

- فعالیت‌های بدنی: افرادی که برای مد‌ت طولانی می‌نشینند و کم ‌فعالیت هستند.

- عوامل ژنتیکی: دانشمندان دو ژن را شناسایی کرده‌اند که وجود آنها باعث ابتلا به بیماری سیاتیک می شود.

- بیماری دیابت: به‌دلیل آسیب و تخریب اعصاب بدن.

کی باید به پزشک مراجعه کرد؟

- اگر درد شما بیش از شش هفته طول کشید.

- اگر درد از ابتدا شدید بود و روزبه‌روز بدتر شد.

- اگر درد به ‌دنبال یک آسیب شدید ایجاد شده است و یا اگر علاوه بر درد، دچار مشکلاتی در اجابت مزاج شده‌اید و یا درد با بی‌حسی و ضعف عضلات کمر یا پا همراه است.

راه های تشخیص

- پزشک در مورد سابقه بیماری سوال خواهد کرد.
- معاینه بالینی کامل
- بررسی قدرت عضلات و رفلکس‌ها
- تصویربرداری

درمان

- استراحت به مدت یک تا چند روز سبب بهبودی نسبی بیماری می‌شود. ولی استراحت به مدت طولانی، علائم را بدتر خواهد کرد.

برای بلند کردن اجسام یا کودک از زمین، هرگز از قسمت کمر خم نشوید، بلکه زانوهای خود را خم کنید و بنشینید و جسم یا کودک را بلند کنید

- کیسه یخ: مقداری یخ در یک حوله تمیز قرار دهید و آن را به مدت حداقل 15 تا 20 دقیقه بر روی ناحیه دردناک قرار دهید. این عمل را روزی 4 مرتبه تکرار کنید. کیسه یخ باعث کاهش التهاب در محل می‌شود.

- کیسه‌ ‌آب گرم: پس از 48 ساعت از شروع درد، در نواحی آسیب‌دیده از گرما استفاده کنید. چنانچه درد شما ادامه داشت، به‌طور متناوب کیسه‌های گرم و سرد را بر روی ناحیه مبتلا قرار دهید.

- انجام حرکات کششی: ورزش‌های کششی به شما کمک می‌کنند تا زودتر خوب شوید‌.

درد عصب سیاتیک

- داروهای ضددرد مثل آسپیرین، استامینوفن و بروفن. ولی استفاده زیاد این داروها، بسیار زیان‌آور است. این داروها دارای عوارض جانبی نظیر: تهوع، خونریزی معده و یا زخم‌های دستگاه‌ گوارشی هستند. پمادهای پیروکسیکام و دیکلوفناک هم مناسب اند.

- فیزیوتراپی: اگر دیسک‌ از جای خود بیرون زده است، فیزیوتراپی در بهبودی آن موثر است. هدف از فیزیوتراپی، کمک به قرارگیری بدن در وضعیت صحیح، تقویت عضلاتی که از کمر شما حمایت می‌کنند و تقویت انعطاف‌پذیری بدن است.

- ورزش‌های معمولی: ورزش موجب آزاد کردن آندورفین‌ها می‌شود. آندورفین‌ها، واسطه‌های شیمیایی هستند که از رسیدن پیام‌های درد به مغز جلوگیری می‌کنند.

- اگر درمان‌های بالا در طی چند ماه نتوانند درد را کاهش دهند، انجام درمان‌های دیگر نظیر: تزریق کورتون به پرده نخاعی و یا انجام عمل جراحی ضرورت پیدا می کند.

پیشگیری

1- ورزش کردن: باید تمرکز، بیشتر روی عضلات شکم و کمر باشد، زیرا این عضلات جهت قرار گرفتن در وضعیت مناسب بدنی ضروری هستند. ورزش‌هایی نظیر: یوگا، دوچرخه‌های ثابت و تردمیل؛‌‌ به قوی نگاه داشتن این عضلات کمک می‌کنند.
هنگام حمله های حاد سیاتیک عصبی نباید ورزش کرد. در سیاتیک مزمن، ماساژ و تمرین های ورزشی کمک کننده است.

2- درست نشستن: یک صندلی خوب باید به‌خوبی از قوس کمری شما حمایت کند. اگر چنین نیست، از یک بالشتک نرم در پشت کمرتان استفاده کنید.
برای مدت طولاتی در یک جا ننشینید و در فواصل بین نشستن‌تان، حتما راه بروید

3- ایستادن، خوابیدن و بلند کردن اجسام به طور صحیح : اگر باید برای مدت زمان طولانی بایستید، به‌طور متناوب بر روی یک پایتان تکیه کنید و به پای دیگر استراحت دهید.

روی یک تشک نسبتا سفت بخوابید و از بالش‌ جهت حمایت کمرتان استفاده کنید، ولی از بالش‌هایی که موجب می‌شوند گردن شما بیش از حد بالا برود به هیچ‌وجه استفاده نکنید.

برای بلند کردن اجسام یا کودک از زمین، هرگز از قسمت کمر خم نشوید، بلکه زانوهای خود را خم کنید و بنشینید و جسم یا کودک را بلند کنید. جسم سنگین را نزدیک به بدنتان حمل کنید.

10 حرکت ورزشی برای بهبود درد سیاتیک

1- بخوابید و پاها را خم کنید، زانوها را به هم فشار دهید. با دست ها زانوها را از هم جدا کنید، ‌در حالی که عضله های مقابل مقاومت می کنند. 30 ثانیه این کار را ادامه دهید.

2- بخوابید و پاها را خم کنید. پاها را یکی یکی راست کنید، اما ران ها را موازی هم نگه دارید. هر پا را 30 ثانیه بالا نگه دارید.

3- به پهلو دراز بکشید، باسن کمی خمیده و سمت دردناک رو به بالا باشد. پای دردناک را یک دقیقه عقب و جلو ببرید.

4- روی لبه تخت بنشینید، ‌از عقب به دست ها تکیه دهید. هر پا را به نوبت دراز و خم کنید. این حرکت را 8 بار تکرار کنید.

5- روی صندلی بنشینید. پاها کمی خمیده است، دست ها را روی پاها بگذارید. از کمر به جلو خم شوید و دست ها تا نوک انگشتان پا برود. این حرکت را 4 بار تکرار کنید.

6- روی زمین بنشینید و پاها را دراز کنید. به جلو خم شوید و نوک پاها را لمس کنید. این حرکت را چند بار تکرار کنید.

7- بایستید و پای دردناک را آرام به جلو و عقب ببرید. این حرکت را 5 دقیقه انجام دهید.

8- دست ها را روی باسن بگذارید و سنگینی خود را به روی پای راست بدهید و آن را خم کنید و پای چپ را به سمت چپ دراز کنید. بایستید و حرکت را با پای دیگر تکرار کنید. این حرکت را از هر طرف 8 بار تکرار کنید.

9- بایستید و دست ها را روی باسن بگذارید. از کمر، به جلو و عقب خم شوید. این حرکت را 8 بار تکرار کنید.

10- یک میله افقی را بالای سر قرار دهید. به آرامی بالا تنه را به چپ و راست بچرخانید.

از تورم دست چه می دانید؟

تورم به معنی انباشته شدن آب بیش از اندازه در میان سلولها است. سیاهرگها، سرخ رگها و سفید رگها اندازه آب میان بافتی را تنظیم می کنند. اختلال آنها تورم دست را بوجود می آورد. تورم دست به علل مختلفی مثل سوختگی، جراحی سرطان سینه ، بیماریهای روماتیسمی و حالتی که ورم و درد در دست و شانه ایجاد می شود و.. ایجاد می شود.

ادم دست می تواند باعث محدودیت عملکرد دست، درد، فشار بر اعصاب دست، قفل شدن انگشتان و نهایتا خشکی مفاصل گردد. عدم درمان به موقع ورم بخصوص دست باعث رسوب پروتینها و چسبندگی داخل بافتی شده و با گذشت زمان درمان مشکل تر می شود. در صورت وجود زخم، تورم باعث اختلال در ترمیم زخم میگردد.
پیشگیری از تورم:

باید توجه کرد تورم در ابتدا ممکن است دیده نشود. قبل از آنکه بتوان ورم را دید حدود 50 سی سی مایع در دست جمع شده یا 30 درصد حجم مایع دست افزایش یافته است. بنابر این بعد از آسیب اندام فوقانی یا جراحی دست،بجز در مواردی که آسیب یا ترمیم از نوع شریانی است اندام مبتلا باید تا حدی که پزشک اجازه می دهد و برای مدت هر چه طولانی تر بالاتر از سطح قلب قرار گیرد.

اگر دست قرار است بی حرکت باشد، انگشتان باید در وضعیت خاصی قرار گیرند تا از کوتاهی تاندونها ممانعت بعمل آید. در این مرحله باید حرکت تندونها و مفصل در صورتی که ممانعتی وجود ندارد، حفظ شود. در این مرحله ورم به راحتی کنترل می شود و قابل برگشت است اما در صورت عدم درمان کافی، و حالتی که ادم قهوای گفته می شود، درمان سخت می گردد.
روشهای کاهش ادم :

بسته به علت، شدت و مدت ادم روشهای مختلفی برای درمان آن انتخاب می شود.
استفاده از سرما:

در مراحل اولیه و روزهای اولیه ادم، سرما بکار می رود. اگر فرد اختلال عروقی بخصوص شریانی دارد استفاده از سرما ممنوع است.
بالابردن اندام:

در مراحل اولیه ادم موثر است. باید دست به نحوی قرار گیرد کا انگشتان بالاتر از مچ و مچ بالاتر از ساعد و آرنج باشند. اگر مشکل شریانی وجود داشته باشد یا عضو پیوند شده باشد. نباید اندام بیش از حد بالا قرارگیرد.
حرکت اندام:

درصورت امکان حرکت اندام باعث تحرک مایع در دست شده و به کاهش ادم کمک می کند.حرکات تقویتی عضلات نیز در صورتی که ممنوعیتی نداشته باشند در کاهش تورم موثرند. باید توجه کرد که در صورت تورم دست، علاوه بر عضلات دست سایر عضلات یعنی ساعد و بازو نیز باید حرکت داده شوند. این حرکت باعث کمک به حرکت مایع می گردد.

یکی از حرکاتی که توصیه می شود این است که بیمار دستها را بالای سر برده و 25 مرتبه در ساعت انگشتان را محکم مشت می کند.حرکات ورزشی هوازی ملایم نیز با کمک به برگشت لنف به کاهش تورم کمک می کنند.
ماساژ:

نوعی ماساژ به نام ماساژ لنفاتیک در کاهش تورم دست موثر است. ماساژ لنفاتیک کار تخصصی است ولی به اصول آن اشاره می کنیم
چه مقدار فشار:

بستگی به نوع پوست و سفتی بافتی دارد. با حد اقل فشار ماساژ داده می شود به حدی که پوست کشیده شود اما دست روی پوست لیز نخورد. ماساژ به هیچ وجه نباید باعث درد شود. ماساژ در الگوهای L، J، U داده می شود. سمت ماساژ به سمت غدد لنفاوی است و نباید از یک انگشت استفاده کرد زیرا باعث می شود فشار به یک نقطه وارد شود. از چند انگشت یا کف دست استفا ده می شود.

از بخش نزدیکتر به قلب شروع می شود بعد بخشهای دور تر و دوباره بخشهای نزدیکتر ماساژ داده می شوند. هر ماساژ باید به آهستگی و در 2-3 ثانیه طول بکشد. دور جای زخم بصورت حلقوی ماساژ داده می شود و روی خود زخم نباید ماساژ داد. ماساژ هر ناحیه حداقل 5-10 بار انجام می شود. این نوع ماساژ موارد ممنوعیت خاص خود را دارد و توسط کار درمانی که بصورت تخصصی بر روی دست کار می کند انجام می شود.
دستگاه فشار متناوب:

دستگاهی است که به صورت متناوب بر روی دست فشار وارد می کند و اثر آن در کاهش تورم ثابت شده است.
بانداژ فشاری:

بانداژ فشاری در مواردی اولیه و بخصوص در موارد مزمن بکار می رود. از روشهای بانداژ خاصی در دست استفاده می شود. گاهی برای ایجاد فشار بیشتر از فوم در زیر بانداژ استفاده می شود یا از دستکش فشاری استفاده می شود. این دستکش مثل جوراب واریس است اما به شکل دست دوخته شده است. بیمار باید مراقب باشد که فشار بیش از حد به انگشتان وارد نشود. در این حالت انگشتان سرد یا دردناک شده یا دچار گز گز می شوند. در این صورت بلافاصله باید دستکش یا بانداژ باز شود.

تحریک الکتریکی:

استفاده از نوعی تحریک بنام تنس (TENS) اثری بر کاهش تورم ندارد. استفاده از جریانهای خاص بالای 100 ولت تا حدی تورم را کم کرده است. استفاده از این نوع جریانها با نظر پزشک و در موارد ضروری انجام می شود. تاکید بیش از حد بر این درمان باعث هدر رفتن زمان اقدامات موثر توانبخشی می گردد. در مرحله حاد ورم نباید از جریان الکتریکی استفاده نمود زیرا ممکن است باعث اختلال در انعقاد گردد.
لیزر کم توان و اولتراسوند:

لیزر کم توان و اولتراسوند تا حدی به کاهش ادم کمک می کنند اما استفاده از آنها نبایدباعث تاخیر یا تعویق اقدامات توانبخشی گردد.
اکسیژن هیپر باریک:

در این حالت بیمار در محفظه اکسیژن خالص با فشار بالا قرار می گیر. تنها یک تحقیق نشان داده که ورم و درد در نوعی بیماری بنام سندرم دست-شانه باعث کاهش ورم شده است.

سلامت جوانان/علل بروز زانو درد در جوانی


عضو هیئت مدیره انجمن جراحی زانو، آرتروسکوپی و آسیبهای ورزشی به علل بروز زانو درد در دوران جوانی اشاره کرد و گفت: درد زانو در دوره جوانی بیشتر به دنبال آسیبهای ورزشی به سراغ افراد می‌آید.
دکتر کیوان احدی افزود: انحرافات مفصل زانو و علل نادری مانند عفونتها و تومورهای استخوانی از دیگر عوامل درد زانو در جوانان هستند.

این فوق تخصص جراحی زانو با اشاره به اینکه بالا و پایین رفتن از پله باعث تخریب زانو نمی‌گردد، خاطرنشان کرد: در افراد سالم بالا و پایین رفتن از پله‌ ها به صورت روزمره آسیب رسان نیست، اما در کسانی که مشکل زمینه‌ای زانو دارند استفاده از پله باعث تشدید درد در زانوها می‌شود.

احدی عامل موثر دیگر در آسیب به زانو را اضافه وزن و چاقی دانست و گفت: هر یک کیلوگرم اضافه وزن، به اندازه ۵ کیلوگرم فشار اضافه به زانو وارد می‌کند.

وی افزود: چاقی عاملی است که می‌تواند دردهای مختلف در زانو را تشدید کند. به خصوص کسانی که مبتلا به ساییدگی و آرتروز هستند. به همین خاطر کم کردن وزن راهکار اساسی برای کمک به بهبود فرد است.

عضو هیئت مدیره انجمن جراحی زانو، آرتروسکوپی و آسیبهای ورزشی در پاسخ به اینکه آیا استفاده از تجهیزات گرم کننده یا سردکننده به منظور تسکین درد زانو توصیه می‌شود، اظهار داشت: اگر فرد به بیماری زمینه‌ای در زانوی خود مبتلا باشد، ممکن است گرما دادن به زانو باعث التیام درد بشود.

احدی با بیان اینکه گرما با مکانیسمهای مختلف از جمله افزایش گردش خون موضعی باعث کاهش درد می‌شود، گفت: اما نمی توان گفت: این باورها مبنی بر اینکه کسانی که در مناطق گرم زندگی می‌کنند کمتر به بیماریهای زانو مبتلا می‌شوند، یا زندگی در محیط سرد باعث افزایش آمار ابتلا به آسیب‌های زانو می‌شود صحیح و علمی نیست.

علائم ابتلا به سندروم کارپال تانل

یک فوق تخصص جراحی ستون فقرات با بیان اینکه بی‌حسی و سوزش از علائم ابتلا به سندروم کارپال تانل است، گفت: در بسیاری از بیماران که از درد گردن رنج می‌برند، اعصاب مچ دست درگیر است که چه بسا تشخیص داده نشده است.

دکتر قاسم اسحاقی در گفت وگو با ایسنا منطقه دانشگاه علوم پزشکی تهران، با اشاره به اینکه سندروم کارپال تانل مشکلی شایع در زنان است، گفت: این عارضه به ویژه در زنان خانه‌دار و افرادی که به علل شغلی مچ دست در وضعیت نامناسبی قرار دارند، بروز می‌کند.

وی گفت: در این مشکل یکی از اعصابی که به کف دست می آیند در مچ دست گیر افتاده و درد و بی حسی ایجاد می‌شود.

اسحاقی با بیان اینکه علامت اصلی این بیماری درد انگشتان است، گفت: در این عارضه تمامی انگشتان به جز انگشت کوچک درگیر می‌شود که هنگام شب درد به ناحیه ساعد انتشار می یابد.

این فوق تخصص جراحی ستون فقرات با تاکید بر اینکه بی‌حسی و سوزش از علائم اصلی این بیماری است، یادآور شد: نگرانی اغلب بیماران در ابتدای شروع بیماری که از مشکل خود مطلع نیستند این است که توان نگهداری اشیا را ندارند و به کرات ظرف از دستشان می‌افتد.

وی خاطرنشان کرد: در صورت عدم درمان‌های حمایتی در این بیماری، تغییر شکل ناخن‌ها نیز بروز می‌کند و متعاقب آن خشکی دست و حساسیت به سرما نیز ایجاد می‌شود.

اسحاقی تحریک پذیری ناحیه کف دست را از دیگر علائم سندروم کارپال تانل عنوان کرد و افزود: بیماران به محض تحریک کف دست احساس سوزش می‌کنند که اصطلاحا علامت سیم خاردار نامیده می‌شود.

وی یادآور شد: در افرادی که بتوانند انگشتان را به صورت موازی در حالی که انگشت شست به صورت عمود بر آن قرار گرفته، حداقل به مدت یک دقیقه، نگه دارند این مشکل وجود ندارد و علل بی حسی را باید در مشکلاتی دیگر جست و جو کرد.

این فوق تخصص جراحی ستون فقرات گفت: در صورت تشخیص به موقع بیماری و رعایت نکات لازم بهبودی حاصل می شود ولی در صورت عدم درمان در مراحل اولیه جراحی توصیه می‌شود.

اسحاقی در پایان تصریح کرد: سندروم کارپال تانل از علل شایع درد گردن در بسیاری از افرادی است که مدتی طولانی از درد گردنی که علت آن ناشناخته مانده رنج می برند.

در آب رژه بروید

برای پیشگیری از آرتروز زانو، ابتدا لازم است عوامل ایجادکننده آرتروز، شناخته شود و درصدد اصلاح آن برآییم...

البته با افزایش سن، تغییرات مفاصل زانو اجتناب‌ناپذیر است اما برخی علل قابل پیشگیری‌اند.

از عوامل مهم بروز این بیماری، ناهنجاری‌های راستای پاها، افزایش وزن، آسیب‌ های زانو در ورزشکاران و شیوه غلط زندگی است.

اگر افراد به موقع درصدد رفع این مشکلات برنیایند، منجر به آسیب زانو خواهدشد.

طب ورزشی راه‌های مناسبی را برای حل این مشکلات مطرح می‌کند.

اولین راه، همان کاهش وزن است یعنی با کنترل چاقی، حداقل می‌توان آرتروز را به تاخیر انداخت.

اگر زانوها ضربدری و پرانتزی باشند هم با ورزش یا جراحی در سنین نوجوانی و جوانی، مانع از ادامه روند تخریبی مفصل می‌شود.

چهارزانو نشستن و کار کشیدن بیش‌ازحد از پا هم وضعیت‌های غلطی هستند که حتما باید اصلاح شوند.

اما مبحث مهم در طب ورزشی، برای جلوگیری از پیشرفت ساییدگی مفصل، افزایش استحکام و ثبات زانوهاست.

ثبات زانو به‌وسیله بافت اطراف زانو و عضلات اطراف مفصل که اصلی‌ترین آن عضله چهارسر ران نام دارد، انجام می‌شود.

در آرتروز مفصلی ران یا آرتروز در ناحیه کشکک زانو، عضله چهارسرران نقشی اساسی در پیشگیری و متوقف کردن آرتروز دارد.

برای تقویت عضله چهارسرران، بیماران باید تمرین‌هایی داشته باشند که در آن زانو در حالت راست قرار می‌گیرد. این تمرین‌ها می‌تواند به حالت ایستاده (با کش) یا به حالت درازکش باشد.

بهترین ورزشی که عضله چهارسر ران را قوت و استحکام می‌بخشد، راه رفتن در آب است و توصیه می‌کنم فرد مبتلا به آرتروز باید در آب به حالت رژه رفتن قدم بردارد چون در این حالت مقاومت آب، عضله را تقویت می‌کند

همچنین راه رفتن در آب کمک می‌کند از فشار وزن کاسته شود و بدین‌وسیله فشار از روی زانو نیز برداشته می‌شود و به حداقل می‌رسد.

این ورزش باید مدتی ادامه یابد تا اینکه عضلات چهارسر ران قوی‌تر شوند.

بعد از آن، نوبت به ورزش‌هایی می‌رسد که در آن زانوها خم و راست می‌شوند. برای این کار می‌توان از وزنه و کش‌های ورزشی استفاده کرد.

این بیماران باید زانوبند نیز استفاده کنند تا زانو به حالت ثابت بماند (استفاده دائمی زانوبند توصیه نمی‌شود). بعضی از افراد مسن هم دچار تحلیل عضله در ساق پایشان می‌شوند.

البته این ضعف عضلات در سنین سالمندی تا حدودی قابل برگشت است و آن هم به تمرین‌های ورزشی نیاز دارد.

درمان غيردارويي كاهش درد مفاصل

آرتروز شايع ترين بيماري مفصل در انسان است كه ممكن است به علت وضعيت نادرست بدن ايجاد شده يا تشديد يابد. بايد از تحميل بار اضافي به مفصل مبتلا خودداري شود. جهت كاهش درد مفاصل مي توانيد از روشهاي زير استفاده كنيد:

كاهش بار مفصل: بيماران مبتلا به آرتروز يا مفصل ران بايد از ايستادن طولاني مدت، زانو زدن و چماتمه زدن خودداري كنند. بيماران چاق بايد وزن خود را كاهش دهند رعايت دوره هايي از استراحت در طول روز ممكن است مفيد باشد اما بي حركت كردن كامل مفصل دردناك لازم نيست.

گرما درماني و فيزيوتراپي:

گرما درماني سبب كاهش درد و خشكي مفاصل و ماهيچه ها مي شود. حمام آب گرم و كمپرس حوله گرم براي اين افراد توصيه مي شود. استفاده متناوب از گرما و سرما براي كاهش درد و التهاب مفاصل بسيار خوب است.

استفاده از رژيم غذايي مناسب در بيماري آرتروز:

تغذيه مناسب، كليد اصلي جلوگيري از انواع بيماري ها از جمله آرتروز است رژيم غذايي حاوي فيبر، مصرف بيشتر ميوه ها و سبزي جات تازه، دانه ها و غلات سبوس دار توصيه مي شود. اين مواد سبب كاهش التهاب مفاصل مي شود.

مصرف ماهي هاي آبهاي سرد از جمله ماهي آزاد، ساردين و شاه ماهي توصيه مي گردد. مصرف چربي هاي اشباع، روغن هاي هيدورژنه يا جامد، شكر و غذاهاي چرب و سرخ كرده توصيه نمي گردد چرا كه اسيديته محيط داخلي مفاصل را افزايش داده و سبب التهاب و درد بيشتر مفاصل مي شود.

گوشت هاي پرچرب، تخم مرغ، مارگارين، كره، كافئين و الكل و محصولات لبني بايد از رژيم غذايي حذف شوند توصيه مي شود كه حداقل 6 تا 8 ليوان آب در طول روز جهت دفع سموم از بدن مصرف شود و از مصرف دخانيات اجتناب شود.

مردان بیشتر به این عارضه مبتلا می‌شوند


شانه مفصلی است که معمولا متحمل وزن سنگینی نمی‌شود و از این‌رو کمتر دچار آرتروز می‌شود،

مگر اینکه به دنبال بیماریهای رماتیسمی فردی دچار آرتروز شانه شود که معمولا علت مراجعه بیماران به ما برای شانه، در رفتگی‌های تاندون و یا پارگی‌های مکرر است که شایع‌ترین آن ناپایداری شانه است که اغلب بر اثر تروماهای ورزشی، شلی مفاصل و زمینه‌های فامیلی ایجاد می‌شود.

تغذیه و ارث نقش چندانی در بروز آرتروز شانه ندارند شیوع آرتروز در آقایان به علت انجام کار‌ها و همچنین ورزشهای سنگین به مراتب بیشتر است.

بیماریهای عصبی تاثیری در آرتروز شانه ندارند اما چون نزدیک به ستون فقرات گردن است معمولا درد‌هایشان باهم اشتباه گرفته می‌شود.

اگر به اجبار باید جسمی را در بالای سر خود قرار دهند، دست‌هایشان را حتی‌الامکان به مدت زیاد بالا نگه ندارند،

همچنین مراقب زمین خوردن‌ها به خصوص در بزرگسالان و سالمندان باشید زیرا زمین خوردنهایی که با کف دست صورت می‌گیرد،

می‌تواند موجب بروز مشکلات و آسیبهای تاندون و پارگی‌های شانه شود در انجام ورزشهایی مصل کشتی ‌‌نهایت دقت را انجام دهند.