دانستیهای کوتاه دندانپزشکی

پیشگیری از شایع ترین بیماری جهان!

یک دندانپزشک پوسیدگی دندان را شایع‌ترین بیماری جهان دانست و گفت: این بیماری تا 90 درصد قابل کنترل است.

دکتر شاهرخ رسولی تبار از پوسیدگی دندان به عنوان شایع‌ترین بیماری دهان و دندان در دنیا یاد کرد و گفت: پوسیدگی دندان شایع‌ترین بیماری است که بشر با آن دست به گریبان است، اما به دلیل ناشناخته ماندن عوارض آن چندان مورد توجه نیست. به گفته این دندانپزشک، پوسیدگی دندان در 90 درصد موارد قابل کنترل است و این امر با دقت کافی در نگهداری و بهداشت دهان و دندان به سادگی امکان پذیر است.

وی رعایت بهداشت دهان و دندان بخصوص در سنین بین 6 تا 12 سالگی که در واقع سن رویش دندانهای دائمی است را در پیشگیری از پوسیدگی دندان مهم دانست. این دندانپزشک افزود: نوع رژیم غذایی و نحوه مراقبت از دندانها نقش مهمی در پیشگیری از پوسیدگی دندان دارد.

رسولی تبار معتقد است: میکروب‌های موجود در دهان این توانایی را دارند که با استفاده از مواد غذایی بخصوص مواد قندی باقیمانده در سطح دهان اسید تولید کنند که این اسید وقتی در مجاورت مینای دندان قرار می گیرد سبب تخریب آن می شود. وی افزود: سطح بیرونی دندان را مینای دندان تشکیل می دهد که در عین حال که بسیار مقاوم است اما نسبت به مواد اسیدی به شدت آسیب پذیر است و ساختار مولکولی آن را از هم متلاشی می‌کند.

رسولی تبار با اشاره به اینکه لایه‌های درونی دندان به اندازه مینای دندان مقاوم نیستند، گفت: در صورت آسیب دیدن مینای دندان قسمت های زیرین فوق العاده آسیب پذیر می شود و این مسئله لزوم حفاظت از ساختار مینای دندان را نشان می دهد. وی معتقد است: با تمیز کردن دندان خصوصا فضاهای بین دندانی که با چشم دیده نمی شوند می توان به سادگی فرصت تخریب را از میکروبها گرفت.

این دندانپزشک استفاده درست و هوشمندانه از مسواک در کنار نخ دندان را برای حفاظت از دندان‌ها توصیه کرد و گفت: بعد از خوردن غذا بخصوص در شب که محیط دهان ساعت‌ها بسته می‌ماند و محیط مناسبی برای رشد میکروب‌های داخل دهان فراهم می‌شود، حتما سطح دهان و دندان‌ها را از وجود پلاک‌های بوجود آمده پاک کنید. وی افزود: با حرکت آرام مسواک نرم حاوی خمیر دندان مناسب می توان به سادگی پلاک های ایجاد شده بر روی دندان ها را از بین برد.

رسولی تبار استفاده از نخ دندان و پس از آن حرکات آرام و جارویی مسواک را برای تمیز کردن سطح دندان‌ها مناسب دانست و گفت: پس از پایان مسواک زدن و شستن دهان چک کردن مجدد دندانها از اهمیت زیادی برخوردار است، چرا که در این زمان پلاک‌های باقیمانده در سطح دندان خود را به خوبی نشان می دهند و لذا این مرحله که در واقع لکه گیری نامیده می شود از اهمیت زیادی برخوردار است.

وی به افراد توصیه کرد: پس از مسواک زدن مسواک را بر سطح زبان خود بکشند. رسولی تبار دهان را ورودی مواد غذایی به بدن دانست و گفت: توجه به سلامت دهان و دندان در راستای دستیابی به سلامت از اهمیت زیادی برخوردار است.

آیا استفاده از دهان شویه ضروریست؟

یک دندانپزشک گفت: استاندارد طلایی برای حفظ بهداشت دهان، مسواک، نخ دندان و خمیردندان است اما دهان‌شویه‌ای مثل آب و نمک نیز می‌تواند در کاهش پلاک میکروبی و التهاب مخاط دهان و التیام زخم‌های دهانی موثر باشد.

مصطفی فاطمی اظهار داشت: شرکت‌های بهداشتی در رسانه‌ها در کنار مسواک، نخ دندان و خمیردندان به معرفی دهان‌شویه پرداخته‌اند و خواص معجزه‌آسایی برای آن گفته‌اند ولی حقیقت آن است که استاندارد طلایی برای حفظ بهداشت دهان همان مسواک، نخ دندان و خمیردندان است. این دندانپزشک گفت: روش‌های دیگر از جمله دهان‌شویه‌ها تنها دارای نقش کمکی هستند.

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی تصریح کرد: دهان‌‌شویه‌ها در یک نمای کلی به دو گروه تقسیم می‌شوند؛ انواع بهداشتی که محصولات تجاری هستند که دارای فوایدی نظیر تسهیل تمیز شدن دهان، از بین بردن موقت بوی دهان، کاهش باکتری و تغییر طعم دهان هستند. این دندانپزشک ادامه داد: انواع دیگر دهان‌شویه که درمانی نام دارند به محافظت دهان در برابر بیماری‌ها کمک می‌کنند.

فاطمی افزود: در این دهان‌شویه‌ها ترکیباتی مانند ضد میکروب‌ها (کلرهگزیدین) یا ترکیبات ضدپوسیدگی (ترکیبات فلوراید) یا ترکیباتی مانند بزاق مصنوعی و امثال آن وجود دارد.

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی بیان داشت: برخی دهان‌شویه‌ها نیز حاوی الکل به عنوان حلال می‌باشند که به دلیل نگرانی‌هایی که در خصوص ایجاد سرطان دهان به وجود آمده، ترکیبات جدید اغلب فاقد الکل هستند.

فاطمی ادامه داد: در دهان‌شویه‌ها ترکیبات دیگری مانند روغن‌های معطر مثل تیمول، اکالیپتول و امثال آن استفاده می‌شود.

این دندانپزشک، دهان‌شویه‌هایی را که حاوی فلوراید هستند در دو گروه کم فلوراید و پر فلوراید دانست و افزود: گروه کم فلوراید با 0.05 درصد برای مصرف روزانه و گروه دارای فلوراید بیشتر با 0.2 درصد برای مصرف هفته‌ای یک بار در افرادی که مستعد پوسیدگی‌های وسیع هستند تجویز می‌شود.
عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی گفت: نکته بسیار مهم این است که دهان‌شویه‌ها به تنهایی جایگزین مجموعه مسواک، نخ دندان و خمیردندان نمی‌شوند و با توجه به ترکیباتی که ذکر شد استفاده افراطی از آنها بی‌ضرر نخواهد بود.

این دندانپزشک افزود: با توجه به افزایش هزینه‌های سبد خانوار یکی از ساده‌ترین و در دسترس‌ترین دهان‌شویه‌ها را می‌توان آب و نمک نامید که در صورتی که با غلظت مطلوب ، 9 گرم در لیتر یا به اندازه نصف قاشق چایخوری در یک لیوان آب تهیه شوند، می‌تواند کمک مؤثری در کاهش پلاک میکروبی و التهاب مخاط دهان و التیام زخم‌های دهانی متعاقب کشیدن و جراحی باشد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: علی‌رغم آنکه دهان‌شویه‌ها‌ و انواع درمانی آن به سادگی در دسترس افراد قرار می‌گیرد باز به افراد توصیه می‌شود برای استفاده منظم از آن با دندانپزشک مشاوره کنند.

دلیل آفت های دهان را بدانید

یک دندانپزشک با بیان اینکه تاکنون علت مشخصی برای بروز آفت دهان مشخص نشده است، عنوان کرد تحقیقات جدید نشان می‌دهد ارتباطی میان استرس و بروز آفت وجود دارد.

دکتر شاهرخ رسولی تبار، زخم‌های متعدد ایجاد شده بر روی نقاطی از لب پایین و گاها بر روی زبان را که همراه با درد و سوزش می‌باشد را آفت دهانی معرفی کرد. به گفته رسولی تبار بروز آفت علت مشخصی نداشته و در ایجاد آن زمینه‌های ارثی و ژنتیکی دخیل هستند.

این دندانپزشک یادآور شد: آمارها نشان می دهد زمانی که افراد با استرس بیشتری مواجه می شوند، تعداد دفعات بروز آفت بیشتر می‌شود که همین مسئله ارتباط آفت را با استرس تایید می‌کند اما هنوز این مسئله اثبات نشده است. وی با بیان اینکه آفت ممکن است در همه سنین ایجاد شود، بیشترین شیوع آن را در سنین میانسالی عنوان کرد.

به گفته رسولی تبار سیکل این عارضه 14 روز است که پس از طی این مدت آفت همانگونه که بدون علت ایجاد شده بدون علت نیز از بین می رود. این دندانپزشک زیر زبان، کناره‌های زبان و نزدیک گونه را شایعترین محل ایجاد آفت در حفره دهانی عنوان کرد. وی با اشاره به از بین رفتن لایه مخاطی بر روی لایه عصبی درون دهان و روی زبان به هنگام ایجاد آفت، اظهار داشت: با از بین رفتن این لایه هنگام غذا خوردن با برخورد غذا به لایه های عصبی زیرین فرد احساس درد می کند که به همین علت با مراجعه به پزشک پماد مخصوص بی حس کننده و نیز برخی آنتی بیوتیک ها برای کاهش درد آفت برای شخص تجویز می شود. این دندانپزشک اظهار داشت: این داروها بیشتر جنبه نگهدارنده و کاهش دهنده درد داشته و تاثیری بر روی روند درمانی آفت ندارند.

از خمیر دندان های جرم گیر استفاده کنیم یا نه؟

یک دندانپزشک معتقد است چنانچه جرم گیری دندان توسط افراد متخصص انجام شود، هیچ گونه آسیبی به دندان ها نمی رسد.

دکتر داریوش نظری با تاکید بر این که نباید هر لکه سیاهی که بر روی دندان دیده می‌شود را با جرم اشتباه گرفت، گفت: بزاق انسان املاح فراوانی دارد که این املاح قدرت رسوب بالایی دارند و در جایی که کمتر با غذا در تماس است، خصوصا بین دندانها و اطراف دندان در نزدیک لثه رسوب می‌کنند.
وی ادامه داد: این رسوب بستر مناسبی برای جایگزینی میکروب‌ها و رشد و تکثیر آنها و همچنین تجمع مواد غذایی است که مجموع اینها در کنار هم جرم را تشکیل می‌دهد و این رسوب به مرور زمان آهکی، سفید، زرد و یا تیره می‌شود.

به گفته این دندانپزشک، جرم را باید در ابتدای تشکیل از روی لثه و دندان برداشت و اگر این کار توسط فرد متخصص و آموزش دیده انجام شود هیچ آسیبی برای دندان نخواهد داشت. نظری با اشاره به پیامدهای منفی ماندگار شدن جرم بر روی دندان، خاطرنشان کرد: جرم به تنهایی باعث تحلیل شدید لثه و استخوان فک که ریشه دندان را احاطه کرده می شود و به مرور زمان مینای دندان را نیز تخریب می کند.

وی تصریح کرد: وقتی که فرد جرم گیری می‌کند فاصله فراوان بین دندان‌های وی که قبلا با جرم پر شده بود از بین می رود و فرد احساس می کند دندانش لق شده و به اشتباه تصور می‌کند این لق شدن ناشی از جرم گیری است. این دندانپزشک با تا کید بر اینکه افرادی که کمتر بهداشت را رعایت می کنند دندانهایشان با سرعت بیشتری جرم می گیرد، یادآوری کرد: افرادی که دندان های کج و ناهمگون دارند بیشتر در معرض تشکیل جرم قرار دارند.

نظری افزود: همه افراد باید چند ماه یک بار برای معاینه دندان به دندانپزشک مراجعه و در صورت لزوم جرم گیری انجام دهند. وی خاطرنشان کرد: استفاده مرتب از نخ دندان و مسواک زدن می‌تواند باعث کاهش تشکیل جرم بر روی دندان‌ها شود.

این دندانپزشک با اشاره‌ به خمیر دندان‌های جرم گیر گفت: شاید این خمیر دندان‌ها در کوتاه مدت مفید باشد و دندان را سفید نگه دارد، اما به مرور زمان به دلیل داشتن مواد ساینده، دندانها را خراش می دهد و باعث پوسیدگی و بد رنگ شدن آنها می‌شود.

وشیدنی هایی که دشمن دندان ها هستند

این روزها مصرف نوشیدنی های ورزشی و انرژی زا در بین جوانان و نوجوانان بسیار رایج شده است. اغلب این افراد تصور می کنند که این نوشیدنی ها ترکیبات سالم تری بوده، توانایی جسمی را افزایش داده و به تناسب اندام کمک می کنند.
متاسفانه نوشابه های ورزشی و انرژی زا برای سلامت دندان ها مضر هستند. اسیدیته بالا در این نوشیدنی ها موجب آسیب رساندن به مینای دندان ها می شود. بر اساس مطالعه ای که در سال 2012 انجام شد، 30 تا 50 درصد بزرگسالان و 62 درصد نوجوانان در امریکا به طور مداوم از نوشیدنی های انرژی زا استفاده می کنند. در این تحقیق اسیدیته، pH و میزان فلوراید در 9 نوشیدنی انرژی زا و 13 نوشیدنی ورزشی مورد بررسی قرار گرفت.

نمونه مینای دندان به مدت 15 دقیقه در این نوشیدنی ها و سپس 2 ساعت در بزاق مصنوعی قرار گرفت. این عمل روزانه 4 بار و به مدت 5 روز تکرار شد. پس از 5 روز، صدمات مینای دندانی مشاهده شد و مشخص گردید نوشابه های انرژی زا 2 برابر نوشیدنی های ورزشی موجب آسیب دندان ها می شوند.
تحلیل و فرسایش ایجاد شده در مینای دندان توسط این نوشیدنی ها، قابل بازگشت و بهبود نیست و موجب آسیب پذیری دندان ها در برابر پوسیدگی و افزایش حساسیت آنها به سرما می شود.

دندانپزشکان مصرف مداوم این نوشیدنی ها را توصیه نمی کنند و معتقدند که جویدن آدامس بدون قند پس از مصرف این نوشیدنی ها، میزان بزاق در دهان را افزایش می دهد، بنابراین به کاهش سطح اسید در دهان کمک می کند. شستن دهان با آب نیز همین اثر را داراست.

به علاوه متخصصان بر این باورند که بلافاصله پس از مصرف نوشیدنی های انرژی زا یا ورزشی، مسواک نزنید. برای این کار بهتراست 1 ساعت یا بیشتر صبر کنید. مسواک زدن بلافاصله پس از آشامیدن این نوشیدنی ها به دلیل انتشار و گسترش اسید در محیط دهان احتمال فرسایش و تحلیل دندان را افزایش می دهد. در حقیقت قند و شکر به طور مستقیم موجب آسیب دندانی نمی شوند بلکه تبدیل آنها به اسید توسط باکتری ها، موجب صدمه به دندان ها می شود.

فلوراید زیاد آب، لكه های قهوه ای روی دندان را درپی دارد

مقدار بیشتر از حد مجاز فلوراید در آب، باعث ایجاد لكه های قهوه ای روی دندان ها می شود.

وجود فلوراید در آب آشامیدنی برای دندان ها مفید است و از پوسیدگی دندان جلوگیری می كند، اما مقدار آن در آب باید توسط كارگزاران شركت آب و مسئولان بهداشت اندازه گیری شود.

وی گفت: مقدار مجاز استفاده از فلوراید در داخل آب 1ppm است كه اگر بیشتر از حدمجاز باشد، باعث تغییرات قهوه ای بدرنگ در روی دندان ها می شود كه به صورت خال های قهوه ای روی دندان مشاهده می شود. اگرچه استفاده از فلوراید مقاومت خوبی در برابر پوسیدگی ایجاد می كند، اما مقدار بیش از حد آن در آب، باعث ایجاد لكه های قهوه ای بر روی دندان می شود كه به آن فلوروزیس گفته می شود و ظاهری زشت به دندان ها می دهد.

فارسی بیان كرد: در زمانی كه دندان ها شروع به رشد و كامل شدن می كند و در زمان جایگزینی دندان های دائمی به جای دندان های شیری، دندانپزشك فلوراید را روی دندان های كودك قرار می دهد كه این عمل از پوسیدگی دندان های شیری جلوگیری می كند و همچنین در آینده نیاز به ارتودنسی ها را كم می كند.

وی تشریح كرد: یك نوع مصرف دیگر فلوراید، استفاده از دهان شویه های حاوی فلوراید است كه در اختیار كودك قرار می گیرد، به خصوص در سنین دبستان كه از طریق غرغره كردن در ساعت مشخص انجام می شود كه با این كار كمبود فلوراید دندان ها حل می شود.

وی اظهار داشت: در مورد دهان شویه ها باید بسیار دقت كرد؛ چون فلوراید بسیار سمی و خطرناك است و باید در مورد استفاده برای كودكان دقت كافی انجام گیرد تا كودك آن را نخورد.

وی توصیه كرد: بهترین راه برای جلوگیری از پوسیدگی دندان های كودك، چكاپ كامل دندان ها هرچند وقت توسط دندانپزشك است

سنگ های پالپی دندان باعث گرفتگی عروق می‌شوند

نتایج یك طرح تحقیقاتی نشان داده كه سنگ های پالپی دندان باعث گرفتگی عروق می‌شوند.
به سنگ های پالپی توده های كیسه ای هستند كه در پالپ دندان های شیری و دائمی ایجاد می شود و علل مختلفی برای تشكیل این سنگ ها مطرح شده است.

هدف از این مطالعه این بود كه كلیسفیكاسیون پالپ دندان ممكن است پاتوژنز مشابه توده های عروقی كلیسفیه داشته باشد.

سنگ های پالپی توده های كلسیفیه ای هستند كه در رادیوگرافی های رایج دندان یافت می‌شوند كه در این طرح تحقیقاتی سعی شد تا به ارتباط بین سنگ های پالپی و بیماری های ایسكمیك قلبی و عروقی پرداخته شود.

در این مطالعه افراد بین 20 تا 55 سال بودند و برای بررسی وجود یا عدم وجود بیماری آترواسكلروزیس عروق كرونر مورد آنژیوگرافی قرار گرفتند.

بیماران راه پیدا كرده به مرحله پایانی طرح 32 مرد و 29 زن بودند در نتایج آنژیوگرافی، 38 نفر دارای حداقل یك رگ گرفته (1 تا 3 رگ) و بقیه افراد نتیجه آنژیوگرافی نرمال داشتند در واقع افرادی كه سنگ پالپ در دندانهایشان داشتند 73/8 % دچار گرفتگی عروق كرونر بودند در حالی كه این نسبت به افرادی كه سنگ پالپی نداشند 36/6% بودند.

براساس این یافته ها شاید بتوان بیان كرد كه وجود سنگ های پالپی در رادیو گرافی دندانی، در غربالگری بیماری های CVD كمك كننده باشد.

روش ضد عفونی کردن مسواک

شاید تا به حال کسی به شما نگفته باشد که مسواکتان می‌تواند بستری مناسب برای رشد و تکثیر باکتری‌ها و میکروب‌ها باشد

آیا تاکنون از خودتان پرسیده‌اید که چرا با وجودی که بهداشت دهان و دندانهایتان را به خوبی رعایت می‌کنید ولی باز هم با مشکلاتی چون خونریزی لثه، دردناک و حساس بودن دندانها و یا بوی بد دهان مواجه هستید؟ پاسخ این سوال و مشکلاتی از این دست به احتمال زیاد در قفسه‌ای است که مسواک خود را در آنجا نگهداری می‌کنید.

میکروب‌ها و باکتری‌ها می‌توانند به راحتی از مسواک به دهان راه پیدا کنند. عدم نگهداری صحیح مسواک می‌تواند این وسیله ضروری را به سوپرمارکتی از بیماری‌ها تبدیل کند. برای مصون ماندن در برابر بیماری‌ها باید مسواک خود را در شرایط تمیز و شسته قرار دهید.

البته نیازی نیست که دستگاه گران قیمت استریل کننده برای این کار تهیه کنید بلکه کافیست چند دستورالعمل ساده را که در زیر به آنها اشاره شده برای تمیز نگهداشتن مسواک خود بکار ببندید:

۱-‌ پس از مسواک زدن هرگز مسواک خود را در وضعیت افقی قرار ندهید بلکه آن را به حالت ایستاده بگذارید تا آب به راحتی از روی آن عبور کند. بعلاوه در حالت ایستاده رطوبت برس‌های مسواک نیز به راحتی تبخیر می‌شوند. همچنین مسواکتان را در جا مسواکی‌هایی که برای همین‌کار طراحی شده‌اند، بگذارید و مطمئن شوید که با مسواک افراد دیگر تماس پیدا نکند.

۲-‌ پس از هر بار مسواک زدن حداقل یک یا دو دقیقه مسواکتان را زیر شیر آب نگه داشته و آبکشی کنید. سپس آن را با محلول دهان شویه قوی بشویید. اما مطمئن شوید که پس از خارج کردن مسواک از محلول دهان شویه آن را به خوبی آبکشی کرده باشید تا چیزی از محلول روی آن نماند.

۳- مسواک خود را هفته‌ای یک نوبت در آب جوش قرار دهید. هر چند این کار به تدریج موجب نرم شدن برس مسواک می‌شود اما روشی بسیار موثر برای کشتن میکروب‌ها است. برای جلوگیری از آسیب دیدن مسواک فقط هفته‌ای یکبار از این روش استفاده کنید.


۴- مسواک خود را برای چند دقیقه در کاسه‌ای پر از سرکه قرار دهید و سپس با آب داغ آبکشی کنید. مراقب باشید دست‌های خود را نسوزانید

روش غلط مرتب‌کردن دندان‌های کج

مرتب کردن دندان های کج و کوله با روش بدون ارتودنسی، از نظر متخصصین ارتودنسی، نادرست است. در روش بدون ارتودنسی که همراه با تراشیدن و افزودن مواد ترمیمی است معمولا بخش بسیار مهم و نازک دندان یعنی مینای دندان تراشیده می‌شود تا با ترکیب و کم و زیاد کردن ماده همرنگ دندان بتوان چرخش آن ‌را اصلاح کرد.


توجه به زیبایی صورت در همه جای دنیا مورد توجه بوده و افراد با گرایش‌های مختلف خواسته‌هایی در جهت تغییر فرم صورت یا تغییر فرم لبخند یا شکل دندان‌ها دارند. در پاسخ به نیازهای جامعه، رشته‌های تخصصی مختلفی نیز برای انجام این اقدامات شکل گرفته و با توجه به میزان علاقه مردم جهت انجام این درمان‌ها، آگهی‌های متفاوتی نیز برای جلب نظر مردم در بخش‌های مختلف به چشم می‌خورد که هر کدام به نوعی وسوسه‌کننده هستند. یکی از این آگهی‌ها ردیف کردن دندان‌ها در یک جلسه بدون ارتودنسی و با لیزر است.
در این خصوص دکتر محمد امین نریمانی، متخصص ارتودنسی می‌گوید:
زیبایی صورت و به‌خصوص زیبایی دهان و دندان‌ها مسئله‌ای است که همه به آن توجه و حساسیت نشان می‌دهند.

برای ردیف کردن دندان‌ها دو راه بیشتر وجود ندارد :
1- روش‌ ارتودنسی که در این روش با حرکت دندان یعنی تاج و ریشه به‌طور همزمان و متعاقب آن حرکت استخوان مجاور، دندان چرخانده شده و در محل صحیح خود قرار می‌گیرد و ردیف کردن دندان به معنی واقعی انجام می‌شود.


2- روش‌هایی که بدون درمان ارتودنسی و با افزودن مواد همرنگ دندان در یک سطح و تراشیدن تاج دندان از سطح دیگر، بدون حرکت دادن ریشه و تغییر استخوان مجاور انجام می‌شود و به نوعی به‌جای ردیف کردن واقعی دندان، دندان ها به ظاهر ردیف نشان داده می شوند.
توصیه متخصصین ارتودنسی این است که حتی اگر تمایل به درمان ارتودنسی ندارید، حداقل سلامتی دندان‌هایتان را به خطر نیندازید و دندان‌ها را به حال خودشان رها کنید


در روش بدون ارتودنسی که همراه با تراشیدن و افزودن مواد ترمیمی است معمولا بخش بسیار مهم و نازک دندان یعنی مینای دندان تراشیده می‌شود تا با ترکیب و کم و زیاد کردن ماده همرنگ دندان بتوان چرخش آن ‌را اصلاح کرد.


البته وضعیت فاجعه بار‌تر آن است که در بعضی افراد می‌بینیم که دندان یا دندان‌های کج کشیده می شوند و به‌جای آنها دندان‌های مصنوعی ولی به حالت ردیف شده قرار داده می شوند که خوشبختانه با افزایش آگاهی مردم و درک اهمیت دندان سالم، این روش امروزه بسیار کم دیده می‌شود.

مزایا و معایب روش بدون ارتودنسی چیست؟
در نامرتبی دندان‌ها با شدت خفیف، متوسط و شدید هیچ مزیتی در این روش وجود ندارد و توصیه متخصصین ارتودنسی این است که حتی اگر تمایل به درمان ارتودنسی ندارید، حداقل سلامتی دندان‌هایتان را به خطر نیندازید و دندان‌ها را به حال خودشان رها کنید.

در مورد مشکلات بسیار خفیف، ممکن است این درمان به بعضی افراد کمک کند که در این صورت نیز توصیه این است که حداقل فرصت مشاوره با یک متخصص ارتودنسی را از دست ندهید و در این زمینه نظر و پیشنهاد درمان را با او در میان بگذارید. این گروه عمدتا افرادی هستند که مشکل ترتیب صحیح دندانی ندارند و مشکل آنها در فرم، شکل یا اندازه ظاهری یک یا چند دندان است.

در تمام درمان‌های پزشکی کلید درمان صحیح، حذف علت اصلی ایجاد‌کننده بیماری است، بنابراین اگر علت اصلی مشکلات شما مربوط به اندازه دندان یا شکل دندان باشد، متخصص ارتودنسی شما را به دندانپزشک یا متخصص دندانپزشکی ترمیمی ارجاع خواهد داد.

در مواردی که درمان با مبنای صحیح انجام نشده باشد، هم در قسمت تراشیده شده تاج دندان و هم در قسمتی که مواد ترمیمی اضافه شده است مشکلاتی ایجاد خواهد شد. اولین مسئله این است که شما قسمتی از بافت سالم دندان خود را از دست داده‌اید که هیچ‌گاه نمی‌توانید آن‌را به‌دست آورید. در روش‌های این‌چنینی برای ردیف نشان دادن دندان بسته به مقدار کجی دندان، حجم متفاوتی از بافت دندانی برداشته می‌شود.

من به‌عنوان یک متخصص ارتودنسی قیمت این نوع ردیف شدن دندان را فداشدن دندان می‌دانم.
مسئله بعدی این است که تغییرات ایجاده شده در سطح سخت دندان از پشتیبانی و حمایت لثه و بافت‌های نگهدارنده برخوردار نیستند و حتی برای وضعیت موجود نیز دردسر‌هایی ایجاد می‌شود و با تجمع باکتری‌های بیماری‌زا در حاشیه آنها، لثه می‌تواند تحلیل یا افزایش حجم پیدا کند که هر دو منشأ بیماری‌های پریودنتال هستند. در صورتی که بیماری‌های پریودنتال کنترل نشوند نیز وضعیت غیرقابل برگشت شده و خطر از دست دادن کامل دندان وجود دارد.

مسئله بعدی رنگ دندان‌هاست. تغییرات حاصل از سن و اثرات مواد غذایی روی دندان‌های سالم و مواد ترمیمی متفاوت است و به مرور زمان این وضعیت تشدید می‌شود.

این نکته در ارتباط با سایش‌های طبیعی مواد ترمیمی و بافت طبیعی دندان نیز صادق است که این مسئله می‌تواند اثراتی در مفاصل فکی داشته باشد، به‌طوری‌که با ساییده شدن دندان و عدم‌سایش دندان ترمیمی ممکن است فرد همواره احساس یک جسم اضافه را در بین دندان‌ها داشته باشد.
مزیتی که در روش بدون ارتودنسی تبلیغ می‌شود کوتاه بودن طول دوره درمان در یک یا چند جلسه است که در مقایسه با تمام مدت طول عمر که فرد را درگیر درمان مشکلات ناشی از این روش می‌کند حرف درستی به‌نظر نمی‌رسد
روش ارتودنسی، راه صحیح است
در ارتودنسی به توجه به اینکه درمان با حذف عوامل ایجاد‌کننده مشکل انجام می‌شود نتیجه منطقی بدون آسیب رساندن به بافت دندان به دست می آید.
ممکن است برخی سؤال کنند که در ارتودنسی هم دندان کشیده می‌شود.
در پاسخ می‌توان گفت اول اینکه در همه موارد دندان کشیده نمی‌شود و خوشبختانه با روش‌های جدیدتر و امکانات جدید به‌کار گرفته شده توسط متخصصان ارتودنسی، موارد درمان بدون کشیدن دندان یا بدون جراحی فک افزایش پیدا کرده است.
دوم اینکه از فضای این دندان کشیده شده، برای اصلاح سایر دندان‌ها و اصلاح ارتباط دندان‌ها استفاده می‌شود. دندان‌های ردیف شده با ارتباط خوب، کارایی به‌مراتب زیادتری نسبت به دندان‌های کج با ارتباط غلط دارند و منطق درمان در ارتودنسی بر همین مبناست.
سوم اینکه هیچ دندانی زخمی نمی‌شود تا در آینده نیاز به اقدامات درمانی پی‌درپی داشته باشد.

بحث دیگری که مطرح می‌شود برگشت درمان‌های ارتودنسی است. اگر درمان با مبنای صحیح و به‌طور کامل انجام شود شانس برگشت درمان در حد 5 درصد است که بسیار ناچیز است. ولی اگر درمان بر مبنای صحیح و توسط متخصص ارتودنسی انجام نشده باشد، نتیجه غیرقابل پیش‌بینی است.

یکی از مشکلات کشور ما در سال‌های گذشته، کم بودن تعداد متخصصان ارتودنسی در اقصی نقاط شهر بوده است، به‌طوری که هم‌اکنون نیز نزدیک به 90 درصد متخصصان ارتودنسی در مناطق شمالی شهر متمرکز هستند.
این مسئله در کنار ناآشنایی مردم با این رشته سبب شده است که برخی بدون کسب اطلاعات کافی، به افراد فاقد صلاحیت جهت درمان مراجعه کنند و نتیجه آن درمان نامناسب با روش غلط است که علاوه بر ایجاد مشکلاتی در طی درمان، نتیجه مناسب به‌دست نمی آید و باعث می‌شود نتیجه درمان هم پایدار و قابل اعتماد نباشد. حتی در مواردی به دندان‌های سالم هم آسیب می رسد که در نهایت با مراجعه به متخصص ارتودنسی هم قابل اصلاح و جبران نخواهد بود.

در نظر داشته باشیم که با وجود روش‌های متعدد و امکان انجام این روش‌ها، روش‌های درمانی صحیح محدود هستند. یکی از نکاتی که می‌تواند به ما در شناخت روش‌های درست از نادرست کمک کند، مراجعه و مشاوره با متخصصان مختلف و مرتبط است، به‌طوری که اگر مشکل نامرتبی دندان و ناهنجاری فک داریم حتما با متخصصان ارتودنسی مشاوره کنیم

فاصله بین دندان های بالا، یك بیماری است

فاصله بین دندان های بالا پس از سن 12 سالگی، یك بیماری دهان و دندان به شمار می رود كه باید درمان شود

تا سن 12 سالگی، دوران جایگزین شدن دندان های دایمی با دندان های شیری است و معمولا دندان های نیش بالا با فاصله حدود دو میلیمتر درمی آیند اما با پایان این دوران، فاصله بین دندان ها باید بسته شود.

وی تاكید كرد وجود فاصله بین دندان ها پس از سن 12 سالگی، غیرطبیعی است و نیاز به درمان دارد.

این استاد دانشگاه علوم پزشكی خاطرنشان كرد فاصله بین دندان های فك بالا می تواند در تماس و جفت شدن دندان های بالا و پایین، اختلال ایجاد كند یا موجب اختلال در شكل ظاهری چهره می شود و فك بالا را 'بیرون زده تر' نشان می دهد.

كاشانی گفت: همچنین فاصله بین دندان ها موجب می شود، مواد غذایی هنگام جویدن روی لثه كوبیده شود و عفونت های لثه را ایجاد كند.

وی افزود: برخی افراد از بزرگ بودن اندازه دندان های خود نگران هستند درحالی كه اندازه نرمالی را نمی توان برای دندان ها ذكر كرد بلكه اندازه آنها متناسب با اندازه فك است.

این متخصص دندانپزشكی در ادامه به تشریح علل فاصله افتادن بین دندان ها پرداخت و گفت: طناب غشایی موسوم به 'فرنوم' لب را به لثه وصل می كند كه اگر این طناب به اعماق استخوان نفوذ یابد مانع چسبیدن دندان های فك بالا به یكدیگر می شود.

كاشانی ادامه داد: همچنین هماهنگ نبودن بین اندازه دندان و فك -فك بزرگ و دندان ریز- یكی دیگر از علل شایع فاصله افتادن میان دندان ها به شمار می رود.

وی، فشار زبان از داخل به دندان های جلویی، از دست دادن دندان های عقبی، تماس نادرست دندان ها با یكدیگر و تناسب نداشتن اندازه دندان های بالا و پایین را از دیگر عوامل شایع فاصله افتادن بین دندان ها برشمرد

مسواك زدن به صورت افقی منجر به پوسیدگی طوق دندان می شود

مسواك زدن به صورت افقی منجر به پوسیدگی طوق دندان(ﻧﺎﺣﻴﻪ اﺗﺼﺎل ﻟﺜﻪ ﺑﺎ دﻧﺪان) می شود

درست مسواك زدن یكی از اصولی است كه افراد برای سلامت دندان باید به آن توجه داشته باشند.

وی با بیان اینكه عوامل دیگری در پوسیدگی طوق دندان موثر است، گفت: افرادی كه شیرینی و شكلات زیادی استفاده می كنند، افرادی كه در معرض اسید هستند و افراد بالای 50 سال دچار پوسیدگی طوق دندان می شوند.

این اندودانتیكس افزود: بیشترین عامل پوسیدگی طوق دندان، عدم رعایت اصول مسواك زدن است.

اثنی عشری اضافه كرد: بسیاری از مردم بیش از آنكه در پی یادگیری روش صحیح مسواك‌كردن باشند بدنبال خرید مسواك‌های گران و پر زرق و برق هستند.

وی با بیان اینكه روش های غلط در مسواك زدن باعث زخمی شدن لثه و سایش دندان ها می‌شود، افزود: برای آنكه سطوح دندان‌ها شیار لثه‌ای در همه قسمت ها یكسان نظافت شود و هیچ قسمتی فراموش نشود، یا آنكه دوباره و سه‌باره مسواك نشود، لازم است از نظم و ترتیب خاصی استفاده كرد.

استاد دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی گفت: برای تمیز شدن دندان‌ها نیازی به محكم كشیدن مسواك بر روی آنها نیست. استفاده از روش صحیح مسواك‌كردن برای رسیدن به این هدف كافی است.

وی با بیان اینكه مسواك‌كردن باید آهسته، با احتیاط و دقیق باشد به مردم توصیه كرد تا از مسواك‌كردن عجولانه خودداری كنند