گروه مدیریت دانشكده مدیریت و اقتصاد

[royajoooon]

رشته های مرتبط با مدیریت جزو اولین گروه هایی بود که در دوره عالی تحقیقات (دکتری) در دانشگاه آزاد اسلامی و در واحد علوم و تحقیقات تشکیل شد. اولین دوره این رشته با تاکید بر رساله شروع ، اما در عمل و با تصویب دانشگاه تصمیم گیری های لازم در مورد گذراندن دروس مربوط و امتحان جامع اتخاذ و این تصمیم در مورد دانشجویان دوره اول نیز اعمال شد.
از سال 1364 تا کنون همواره در مورد گسترش گرایش های این رشته اقدام شده است تا جایی که در سال 1381 دانشکده مدیریت و اقتصاد با 26 گروه و گرایش به شرح جداول پیوست تاسیس گردید.
ابتدا تنها دانشجویان دکتری در این رشته تحصیل می کردند اما با گذشت زمان، دانشجویان در مقاطع کارشناسی و  کارشناسی ارشد نیز پذیرفته شدند.
به موازات گسترش گروها و رشته ها و افزایش تعداد دانشجویان، در جذب اعضای هیات علمی تمام وقت، نیمه وقت و مدعو نیز کوشش های گسترده ای به عمل آمده است. در این راستا، برای جذب اساتید مجرب ایرانی خارج  و داخل کشور و نیز جذب برترین فارغ التحصیلان  واحد علوم و تحقیقات در رشته های مورد نیاز نیز تلاش شده است . در حال حاضر این دانشکده با حدود 8000 دانشجو در مقاطع مختلف و در محیط آموزشی با مساحت 2200 متر مربع در واحد علوم و تحقیقات به انجام وظایف و فعالیت خود
می پردازند.

گروه مدیریت دانشكده مدیریت و اقتصاد ، طی ده سال گذشته به طور عمده توان خود را معطوف به راه اندازی دوره MBA ، در جهت پاسخگویی به تقاضای بازار كار كرده و با پذیرش حداكثر ممكن دانشجو و ارائه آموزشهای كاربردی توانسته است در حد توان، سهمی موثر در ارتقاء كیفیت مدیریت بنگاههای اقتصادی ایفا كند. این گروه همچنین از سال 1388 ، اقدام به راه اندازی دوره كارشناسی ارشد مدیریت و نیز دكترای مدیریت كرده است.

برنامه آموزشی در گروه مدیریت به گونه ای تنظیم شده است که دانشجویان با دامنه وسیعی از مفاهیم و تئوریهای مدیریتی و نیز ابزارها و سبک های مختلف مدیریت آشنا شوند و بتوانند این دانش را برای بهبود و ارتقاء بخش های مختلف سازمان به کار گیرند و یا بر پایه این دانش، زمینه های تحقیقاتی مورد علاقه خود را پیگیری نمایند. همچنین، این گروه تاکید ویژه ای بر استفاده از روشهای نوین آموزشی مانند انجام کار تیمی توسط دانشجویان و نیز بهره گیری از مطالعات موردی دارد . گروه مدیریت دانشکده مدیریت و اقتصاد با در پیش گرفتن رویکردی نوین به آموزش و پژوهش در این حوزه و با جذب دانشجویان مستعد و نخبه، در تلاش است تا هر چه بهتر، رسالت خود را در راستای ارتقاء دانش کاربردی و علمی مدیریت و تربیت مدیران و کارشناسانی ممتاز و متناسب با نیازهای کشور ایفاء کند.

اجباری MBE
روش‌هاي تصميم‌گيري براي مديران دکتر عیسایی
روش‌هاي تصميم‌گيري براي مديران دکتر یاوری
حسابداري براي مديران ایرج اکبریه
حسابداري براي مديران بیتا مشایخی
اقتصادخرد دکتر ابراهیمی
رفتار سازماني دکتر علوی
رفتار سازماني دکتر بانکی
اصول بازاريابي دکتر نجمی
مديريت عمليات دکتر شیخ زاده
مديريت مالي بنگاهها دکتر مدرس
مديريت مالي بنگاهها دکتر بهرام گیری
برنامه‌ريزي استراتژيک دکتر آراستی
برنامه‌ريزي استراتژيک دکتر کرمانشاه
برنامه‌ريزي استراتژيک دکتر لشکر بلوکی
مديريت منابع انساني1 دکتر علوی
تئوري‌هاي سازمان و سازماندهي دکتر سوزنچی کاشانی
تئوري‌هاي سازمان و سازماندهي دکتر فقیهی
اختیاری MBE
مهارتهاي ارتباطي مديران دکتر کی مرام
سيستمهاي اطلاعاتي مديريت دکتر کرمی
سيستم‌هاي کنترل مديريت دکتر مشایخی
حقوق تجارت دکتر محسنی
مديريت پروژه دکتر سپهری
مديريت پروژه دکتر نعیمی
مديريت استراتژيک تکنولوژي دکتر آراستی
مديريت تحول سازماني دکتر البدوی
تجارت الکترونيکي 1 دکتر شریف
تحليل ديناميکهاي سيستم دکتر مشایخی
اقتصاد کلان دکتر ابراهیمی
روش‌هاي تحقيق در مديريت دکتر شربت اوغلی
روش‌هاي تحقيق در مديريت دکتر بانکی
كارآفريني و ايجاد واحدهاي جديد دکتر فیض بخش

استراتژی
برنامه‌ريزي استراتژيک پيشرفته دکتر آراستی
مديريت تحول سازماني دکتر البدوی
مديريت استراتژيک تکنولوژي دکتر آراستی
برنامه‌ريزي استراتژيک در عمل دکتر لشکربلوکی
محيط ملي و جهاني کسب و کار
تحليل ديناميکهاي سيستم دکتر مشایخی
تحليل ديناميک سيستم 2 دکتر مشایخی
يادگيري سازماني دکتر مشایخی
رهبري سازماني دکتر علوی
کسب و کار بين‌المللي
استراتژي بازاريابي دکتر نجمی
استراتژي‌ عمليات دکتر سپهری
مديريت رشد سازمان
مباحث منتخب در استراتژي
سیستم های اطلاعاتی
سيستمهاي اطلاعاتي مديريت
تجارت الکترونيکي 1
تجزيه و تحليل و طراحي سيستمهاي اطلاعاتي
مديريت فرايندهاي کسب و کار
مديريت روابط با مشتريان
مديريت تحول سازماني
مديريت دانش
مديريت تکنولوژي اطلاعات و ارتباطات
سيستمهاي پشتيباني تصميم
سيستمهاي پشتيباني تصميم مدیران عالی
هوش تجاری
راهبردهای تجارت الکترونیک
مدیریت پروژه
مباحث منتخب در سيستمهاي اطلاعاتي مدیریت
مالی
مديريت سرمايه‌گذاري
مهندسي مالي
ارزيابي و مديريت ريسک
ارزش گذاري اوراق بهادار و بنگاهها
قيمت گذاري اختيار‌هاي مالي
فرآيند‌هاي تصادفي
مدلهاي تصادفي براي مالي
رياضيات مالي
مديريت مالي بين‌المللي
تئوري بازار سرمايه
مديريت بانک‌هاي تجاري
سرمايه‌گذاري در مستغلات
سرمايه‌گذاري و تأمين مالي زمين و مسكن
مديريت مالي پيشرفته
موسسات و بازارهای مالی
مباحث منتخب در مالي
کارآفرینی
کارآفريني و ايجاد واحد‌هاي جديد
کارآفريني و تامين منابع مالي
نوآوري و کارآفريني سازماني
بازاريابي براي کارآفرينان
کارآفريني صنعتي
مديريت نوآوري و خلق تکنولوژي
مديريت تحول سازماني
تجارت الکترونيکي 1
سازمانهاي صنعتي
يادگيري سازماني
چالشهاي قانوني کارآفريني
دانش و مهارتهاي کار تيمي
مباحث منتخب در کارآفريني
محصول و بازار
استراتژي بازاريابي
استراتژي‌ عمليات
مديريت کيفيت
مديريت قيمت‌گذاري
مديريت پروژه
مدیریت رفتار مصرف کننده
مدیریت کانال­های بازاریابی
مديريت روابط با مشتري
مدیریت فرآیندهای کسب و کار
مديريت زنجيره تامين
مديريت توسعه محصول
تحقيقات بازاريابي
مدیریت خدمات
ارتباطات یکپارچه بازاريابي
بازاريابي بين‌المللي
نوآوري در كسب و كار
مباحث منتخب در محصول و بازار
مدیریت تکنولوژی
مديريت استراتژيک تکنولوژي
مديريت نوآوري و خلق تکنولوژي
مديريت انتقال دانش و تکنولوژي
استراتژيهاي توسعه تکنولوژي در سطح بنگاه
مديريت تحقيق و توسعه
اقتصاد نوآوري و تحولات تکنولوژيک
نظام ملي نوآوري
مديريت توسعه محصول
کسب و کار بين‌المللي
مديريت تحول سازماني
مديريت دانش
مباحث منتخب در مديريت تکنولوژي
توسعه سازمانی
رهبري سازماني
مديريت تحول سازماني
مديريت منابع انساني2
رفتار سازمانی پیشرفته
ارزش‌هاي اخلاقي در کسب و کار
دانش و مهارتهاي کار تيمي
يادگيري سازماني
روانشناسي براي مديريت
قدرت و فرهنگ در سازمان
مديريت دانش
مشاوره در مديريت
مباحث منتخب در توسعه سازماني

اقتصاد چیست

انسان با توجه به تمایلی که به ارضای نیاز های خود دارد ، سعی می کند که با صرف حداقل تلاش یا هزینه ، حداکثر نتیجه را به دست آورد ، این راه و روش ، اصل اقتصاد نامیده شده ، فرد تحت تأثیر هر مشرب خاص که باشد ، لازم است بر مبنای این اصل رفتار کند . بنابرین ، « اقتصاد » علمی است که رفتار و رابطه انسان را با اشیای مادی مورد نیاز او که به رایگان در طبیعت نمی یابد ، مطالعه می کند . مطالعه اقتصاد باید درک ، بیان و تا حدی پیش بینی رفتار اقتصادی انسان را امکان پذیر سازد . این مطالعه باید به بهبود رفاه مادی فردی و اجتماعی بشر کمک کند ؛ بنابرین می توان ادعا کرد که اقتصاد ، قبل از هر چیز ، به تجزیه و تحلیل و تو ضیح شرایط و روابطی که در قلمرو رفاه مادی قرار دارد ، می پردازد . و اقتصاد بر خلاف علوم طبیعی ، علم محض نیست ؛ بلکه مجموعه اصول و قواعدی است که تحت تأثیر اراده بشر قرار می گیرد .

موضوع علم اقتصاد

موضوع اقتصاد عبارت است : از ثروت (کالاها ، خدمات و منابع ) از حیث چگونگی تولید ، توزیع و مصرف آن . مقصود از « ثروت » جنبه مالیت و ارزش کالاها و خدمات است ، نه جنبه عینیت اموال ؛ بنابرین ثروت از نظر ارزشمند بودن و مالیت موضوع اقتصاد است .

تعریف اقتصاد

یکی از معانی اقتصاد در لغت ، میانه روی و پرهیز از افراط و تفریط در هر کاری است . در آیه « و اقصد فی مشیک » نیز به همین معنی آمده است .

از آن نظر که اعتدال در هزینه زندگی یکی از مصادیق میانه روی بوده ، کلمه « اقتصاد » دربارۀ آن بسیار استعمال می شده است تا آنجا که در به کار گیری عرفی از « اقتصاد » غالبا" همین معنی مقصود بوده است . اقتصاد از معانی عرفی خود (میانه روی در معاش و تناسب دخلو خرج ) ، تعمیم داده شده و معادل economy قرار گرفته است .

به هر حال برای « اقتصاد » که اقتصاددانان از بحث می کنند تعاریف مختلفی ارائه شده است .

ارسطو : علم اقتصاد یعنی مدیریت خانه .

آدام اسمیت : اقتصاد ، علم بررسی ماهیت و علل ثروت ملل است .

استوارت میل : اقتصاد ، عبارت است از بررسی ماهیت ثروت از طریق قوانین تولید و توزیع

ریکاردو :اقتصاد علم است .

آلفرد مارشال : اقتصاد ،عبارت است از مطالعه بشر در زندگی شغلی و حرفه ای . در تعریف دیگر : علم اقتصاد بررسی کردار های انسان در جریان عادی زندگی اقتصاد یعنی کسب درامد و تمتع از آن برای تربیت دادن زندگی است .

نظام اقتصاد

قسمت اول شامل مبانى روش شناختى موضوع و قسمت دوم مباحث مربوط به اصول اثباتى علم اقتصاد و تحليل درباره على و معلولى ميان متغيرهاى اقتصاد كلان است و در ادامه نتايج و نظراتى ارائه شده است. از آنجا كه روشن شدن ابعاد موضوع نيازمند بررسى دقيق تر است، لذا ضمن طرح آن نتايج و نظرات به نقد و بررسى آنها مى پردازيم.

۱- «ابزارها در نظام اقتصاد سرمايه دارى برگرفته از مبانى اقتصاد سرمايه دارى است كه در مبانى فلسفى مكتب سرمايه دارى ريشه دارد. بنابراين عدم تناقض و همگرايى ميان ابزار و مبانى حاكم است مانند اصالت فرد كه به عنوان اصل فلسفى مكتبى تعيين كننده سياست ها است.»در اين مورد بايد توجه داشت كه از نيمه قرن نوزدهم كه نظام اقتصاد سرمايه دارى ليبرال به سرمايه دارى مقرراتى تحول يافت موضوع تضاد ابزار با اهداف نظام سرمايه دارى و مبانى فكرى فلسفى آن به عنوان يك مسئله جدى نظام سرمايه دارى مطرح شده و تا امروز با درجات شدت و ضعف ادامه دارد.

مداخله دولت در زمينه تعيين حداقل نرخ دستمزد، تعيين ساعات كار روزانه، نظارت بر بازار، برقرار كردن نظام تامين اجتماعى، اجبارى كردن بيمه و محدود كردن مالكيت خصوصى و اعمال سياست هاى اقتصادى با اهداف ايجاد اشتغال كامل، رشد اقتصادى، ثبات قيمت ها، توزيع مجدد درآمد و همچنين اجراى برنامه هاى ارشادى معمولاً از نوع پنج ساله و... همه محدودكننده آزادى هاى فردى و تناقض اصل اصالت فرد است. اگرچه اين مداخلات در كشورهاى مختلف سرمايه دارى و در زمان هاى متفاوت يكسان نبوده و نيست اما هنوز شنيتسر در مقدمه كتاب خود شكوه از اين دارد كه مداخلات دولت آمريكا در اقتصاد اين كشور در زمان رياست جمهورى كلينتون زيادتر شده است و فريدمن نيز از مداخله دولت در فعاليت هاى اقتصادى و محدود كردن آزادى هاى فردى اظهار نگرانى كرده آن را عاملى براى شكاف برداشتن نظام و تهديدى براى نابودى آن مى داند: «اگرچه آمريكا برنامه ريزى مركزى در زمينه اقتصاد را نپذيرفته است، با اين همه ما در عرض پنجاه سال گذشته در جهت گسترش نقش دولت در امور اقتصادى راه درازى پيموده ايم و اين دخالت ها به لحاظ اقتصادى ما را در معرض تهديد و نابودى قرار داده است... اگر از اين فراتر رويم خانه شكاف برداشته، در كام نظام هاى خودكامه خواهد غلتيد.» بنابراين ملاحظه مى شود كه نتيجه گيرى اول با واقعيت منطبق نبوده و نه تنها مورد قبول اقتصاددانان سرمايه دارى نيست بلكه به شدت به فقدان چنين همگرايى اعتراض دارند. در ادامه و به مناسبت به نمونه هاى ديگرى از اين قبيل موارد برخورد مى كنيم و خواهيم ديد كه بعضى از اقتصاددانان معروف اين نظام حتى به خود اين اصول و مبانى انتقاد دارند.

۲- «چون در كشور ما چارچوب نظام اقتصادى اسلام هنوز ساخته و پرداخته نشده است، لذا نتيجه غايى به كارگيرى ابزارهايى نظير نرخ سود بانكى با ابهام مواجه است و ميان اين ابزار و مبانى اعتقادى طراحان كاهش نرخ سود بانكى نمى توان يك رابطه منطقى و قابل دفاع برقرار ساخت ... يك حلقه مفقوده وجود دارد به نام اقتصاد اسلامى كه ما تعريف مشخص و مدونى از آن را در دست نداريم.»اين اولين بار نيست آقاى ضرغامى هم اولين نفرى نيستند كه اسلام را فاقد چارچوب ساخته و پرداخته شده نظام اقتصادى و يا اصولاً فاقد نظام اقتصادى مى دانند و طرح هر ابزار اقتصادى را در ارتباط با مبانى اعتقادى اقتصاد اسلام ابهام آميز تلقى مى كنند. چون نگرش جدايى دين از اقتصاد با نگرش جدايى دين از سياست پيوند ناگسستنى دارد و ريشه يابى و تحليل آن از حوصله اين مختصر خارج است، فعلاً به آن نمى پردازيم. فقط يادآور مى شويم كه علت اينكه آقاى ضرغامى به صراحت در مصاحبه خويش مى پذيرند كه «دولت ايران جهت گيرى هاى نظام سرمايه دارى را پذيرفته است» حاكميت همين نگرش است.

۳- «مهمترين نتيجه فقدان نظام اقتصاد اسلام بهره بردارى نادرست و ناقص از نظرات منتقدان نظام اقتصاد سرمايه دارى است بدون توجه به اينكه منتقدان، مبانى فلسفى سرمايه دارى را پذيرفته اند و تنها در خصوص تعميم سياست هاى برگرفته از اين مكتب به كشورهاى پيرامون منتقد هستند ... بنابراين از انتقادات آنها نمى توان نتيجه گرفت كه نظام اقتصاد سرمايه دارى شكست خورده است و چون دولت ايران نيز جهت گيرى هاى اين نظام را پذيرفته است، در نتيجه...» در اين زمينه بايد يادآور شويم كه اقتصاددانان معروف سرمايه دارى كه اخيراً اصول و مبانى فلسفى و مكتبى اين نظام را به چالش كشيده اند، كم نيستند كه به دو نمونه از آن اشاره مى كنيم. يكى لسترتارو استاد دانشگاه هاروارد است كه بعضى از نظرات او به اين شرح است.«سرمايه دارى از بدو تولد خود اين مسائل را داشت اينها بخشى از اين نظام هستند. همين مسائل بود كه به پيدايش سوسياليسم، كمونيسم و نظام تامين اجتماعى انجاميد.»«نظام سرمايه دارى درست به اين جهت كارآمد است كه نيرو هاى بى ترحم و حرص و آز عشق و اشتياق به ثروت را در مسير افزايش هر چه بيشتر سود مى اندازد. سرمايه دار در به در دنبال آدم هايى مى گردد كه بتوان آنها را از كار اخراج كرد... . بزرگ ترين ضعف نظام سرمايه دارى اين است كه در اين نظام «هر كس به فكر خويش است». سرمايه دارى به طور ذاتى افق زمانى كوتاهى دارد و به آينده دور نمى نگرد.»«اگر قرار باشد كه سرمايه دارى در بلند مدت كارآمد باشد بايد سرمايه گذارى هايى بكند كه نفع شخصى هيچ كس را تامين نمى كند بلكه نفع بلند مدت جامعه انسانى را در بر دارد. يك دكترين مبنى بر فردگرايى افراطى كه افق ديد آن كوتاه است چگونه مى تواند منافع جمعى بلند مدت را مورد تاكيد قرار دهد.»«جامعه انسانى نمى تواند عملكردى بسيار خوب داشته باشد مگر اينكه بيشتر اعضاى آن در بيشتر اوقات راست گفتار و نيك كردار باشند. اما چه كسى بايد بگويد كه جوانان با چه ارزش هايى بايد پرورش يابند؟ نظام سرمايه دارى براى اين پرسش پاسخى ندارد. سليقه ها صرفاً سليقه ها و پسند هاى شخصى هستند. هدف نظام سرمايه دارى اين است كه به افراد حق انتخاب بدهد و از اين راه خشنودى و رضايت خاطر آنها را به حداكثر برساند.... از آرمان هاى اجتماعى مانند صداقت با برابرى سخنى در ميان نيست.»همچنين پس از انتقاد شديد از سيستم توزيع درآمد اين سئوال را مطرح مى كند كه: «نابرابرى تا كجا مى تواند ادامه يابد پيش از آنكه نظام ترك بخورد يا از هم بپاشد.»در مورد نقش دولت در نظام اقتصاد سرمايه دارى مى گويد:«تصور نظام سرمايه دارى از دولت واقعاً عقب مانده است. گروه ها خيلى پيشتر از افراد (به مفهوم خاص خود) پيدا شدند. حمايت اجتماعى و فشار اجتماعى چيزى است كه انسان ها را انسان مى سازد»در مورد نقش جمع در برابر فرد و لزوم تعادل ميان آن معتقد است:

«هر جامعه موفقى بايد اين را درك كند اما نظام سرمايه دارى درك نمى كند. جامعه موفق بايد بين دو وجه انسان موازنه برقرار كند.»و در نهايت پس از انتقاد به ويژگى هاى اين نظام از قبيل مصرف گرايى كه به لحاظ مبانى فلسفى مكتبى (آزادى هاى فردى و اصالت فرد) چاره پذير نيست وقوع زلزله را در اين نظام غير قابل اجتناب مى داند:«سئوال اين نيست كه آيا زمين لرزه اى رخ خواهد داد يا نه. وقوع زلزله حتمى است، سئوال فقط اين است كه كى و اينكه آيا به صورت تكانى بسيار بزرگ خواهد بود يا تكان هايى كوچك تر كه ويرانى كمترى به بار خواهد آورد.» و در ادامه انسان هايى را كه به علت اتفاق نيفتادن چنين حادثه اى باورشان مى شود كه تا ابد مى توان در برابر گرانيگاه اقتصادى ايستادگى كرد ناباور و خردگريز معرفى مى كند.

همان طور كه از متن هاى مورد اشاره مشهود است همه آنها متوجه مبانى فلسفى مكتبى اقتصاد سرمايه دارى است و در هيچ يك از آنها ربطى به تعميم آن مبانى به كشورهاى ديگر ندارد.

گروه ينر اقتصاددان ديگر سرمايه دارى هم در كتاب خود با نام فرجام سرمايه دارى مكانيسم هاى موجود در اين نظام را كه ريشه در مبانى فكرى نظام دارد، مورد انتقاد قرار مى دهد. از جمله رقابت را چنانچه فقط براساس منافع فرد و بدون ارتباط با اهداف مفيد اجتماعى صورت پذيرد، موجب اختلال و ويرانى مى داند. همچنين براساس قانون «تفاوت بهره با نرخ رشد اقتصادى» و براساس ارقام موجود استدلال مى كند كه در دو دهه ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۰ در آمريكا و اروپا به لحاظ بالاتر قرار گرفتن نرخ بهره از نرخ رشد اقتصادى، سهم نيروى كار انسانى به رغم رشد اقتصادى كاهش يافته است. او ادامه اين روند را به لحاظ كاهش مستمر نرخ رشد اقتصادى اجتناب ناپذير ولى در عين حال ادامه كاهش قدرت خريد نيروى كار را در درازمدت غيرممكن مى داند.در سراسر كتاب بحث از نقد به كارگيرى سياست هاى بانك جهانى و صندوق بين المللى پول در ساير كشورها نيست.توصيه ما به همه اين است كه با خواندن اين منابع بيشتر در جريان مسائل نظام اقتصاد سرمايه دارى قرار گيرند و كسانى كه مى خواهند اقتصاددان بشوند حتماً قبلاً اقتصادخوان باشند. در غير اين صورت ممكن است به پيش داورى و نتيجه گيرى هاى نادرست دست يابند.

۴- در قسمت دوم بحث يعنى مبانى نظرى اقتصاد و جايگاه طرح كاهش نرخ سود بانكى خوشبختانه در اصل موضوع اختلاف نظرى وجود ندارد و تنها سه نكته مورد توجه قرار گرفته كه هم اكنون به آنها مى پردازيم. اما در مورد اصل موضوع ما هم با ايشان موافقيم كه: «اين موضوع كه با كاهش نرخ سود تسهيلات بانكى مخارج مربوط به سرمايه گذارى كاهش مى يابد و در يك حجم مشخص از تسهيلات بانكى، حجم سرمايه گذارى افزايش مى يابد يك موضوع بديهى در قالب مباحث مربوط به اقتصاد اثباتى است. در حال حاضر نيز مخالفان طرح كاهش نرخ سود، اين رابطه متقابل را انكار نمى كنند.»

و اما موارد اختلاف و انتقاد به طرح:

الف: «نكته اول نرخ سود بانكى تنها و تنها يكى از ابزار هاى سياستى است و بدون طراحى ساير ابزار ها اثربخشى نخواهد داشت.» و از قول سرمايه گذاران و توليد كنندگان هم نقل كرده اند كه «اگرچه نرخ سود تسهيلات بالا است فشار بر توليد كنندگان وارد مى سازد ليكن فضاى سرمايه گذارى و محيط كسب و كار براى ما واجد اشكالات زياد ترى است و با ثابت ماندن همين فضا و محيط مسموم، كاهش نرخ سود هم دردى از ما دوا نمى كند.»

در اين زمينه ما هم معتقديم كه كاهش نرخ سود بانكى به تنهايى نمى تواند تاثير چندانى داشته باشد. براى مثال اگر توليدكنندگان بى نوا مجبور باشند براى انجام هر كارى از گرفتن مجوز گرفته تا وارد كردن مواد اوليه و قطعات و مراحل توليد و توزيع، پرداخت هاى غيرقانونى متعددى داشته باشند كه به مراتب بيشتر از تفاوت كاهش نرخ سود بانكى باشد (و در غير اين صورت كارشان پيش نرود) يقيناً كاهش نرخ سود بانكى مشكل آنها و اقتصاد كشور را حل نخواهد كرد. به همين دليل معتقديم اصل مبارزه با فساد يكى از اساسى ترين كارها براى رشد توليد و ارتقاى بهره ورى است. همچنين اگر نرخ سود بانكى كاهش يابد اما هزينه هاى توليد از قبيل انرژى و ماده اوليه موجب افزايش هزينه توليد و قيمت تمام شده گردد و فروش كالا را در داخل و خارج با مشكل روبه رو سازد به كاهش نرخ سود بانكى اعتقاد راسخ داريم و آن را ضرورى مى دانيم. همين طور اگرچه نقش آموزش و مهارت آموزى در ارتقاى بهره ورى و رشد توليد غيرقابل ترديد است، اما معتقديم كه اين مهم بدون حاكميت ارزش هايى چون وجدان كارى، صداقت و امانت كارساز نيست. اين را نه فقط ما مى گوييم كه به چارچوب نظام اقتصاد اسلام و مبانى فكرى فلسفى آن آشنايى و اعتقاد داريم، بلكه همان طور كه ديديم اقتصاددانى مانند لستر تارو از فقدان آن در نظام سرمايه دارى و تبعات آن در عملكرد آن نظام ابراز نگرانى مى كند.

از همه اينها گذشته در نظام اقتصاد اسلام ارتقاى بهره ورى و رشد توليد و توسعه اقتصادى به تنهايى نمى تواند هدف سياست اقتصادى و يا داروى شفابخش اقتصاد بيمار كشور باشد، بلكه همه اينها وقتى مطلوب است كه در جهت رفاه اكثريت باشد و نه اينكه به چند درصد از افراد جامعه اختصاص يابد و حتى موجب كاهش سهم و قدرت خريد اكثريت گردد، همان چيزى كه از نيمه دهه هفتاد تاكنون در كشورهاى سرمايه دارى نيز اتفاق افتاده و اقتصاددانان سرمايه دارى از آن ابراز نگرانى مى كنند و آن را تهديدى براى فروريزى نظام اقتصاد سرمايه دارى مى شناسند.مسئله به اينجا هم ختم نمى شود. يك جامعه برخوردار از رشد و توسعه اقتصادى و با توزيع عادلانه درآمد هم نمى تواند در درازمدت به مسير خود ادامه دهد، اگر مصرف گرايى را برگزيند و منابع لازم را براى سرمايه گذارى فراهم نسازد، در اين صورت نه تغييرات نرخ سود بانكى و نه حتى روش هاى پيش بينى شده در سيستم مشاركت نمى تواند مشكل توليد و رشد اقتصادى را حل كند.مقصود از ذكر نمونه هايى از مشكلات توليد و اقتصاد اين است كه ما هم دقيقاً معتقديم كه تنها كاهش نرخ سود بانكى كافى نيست و يقيناً بايد اقدامات ديگرى به موازات آن انجام پذيرد.

ب: «نكته دوم آنكه اين ابزار در مقايسه با ساير ابزارهايى كه بايد براى مساعد نمودن محيط كسب و كار طراحى شود، داراى ضريب اهميت بسيار ناچيز است و واجد اولويت نيست.» البته در قسمت اول گفت وگو هم به اين موضوع اشاره كرده اند كه «انتخاب اولويت ها كمتر در مقولات علمى مورد چالش قرار مى گيرد و در واقع يك فن به شمار مى رود و مستلزم درك و شناخت از اوضاع و احوال و شرايط اقتصادى و اجتماعى يك كشور است.» حال كه تنها اشكال مربوط به اولويت است و نه اصل موضوع اين سئوال مطرح مى شود كه آيا دولت با دستگاه هاى ذى ربط خود اولويت ابزارها را شناخته يا نه؟ و اگر شناخته آيا عملاً هم اقدام به انجام آنها نموده است؟ مثلاً در مورد مشكلات توليدكنندگان كه بارها در همايش ها و در رسانه هاى عمومى مطرح گرديده آيا اولويت ها مشخص شده است يا اينكه به لحاظ اينكه فن خاصى است قادر به تشخيص و تعيين اولويت ابزارها نبوده اند؟ در اين صورت نبايد به تشخيص ديگران ايراد بگيرند و در صورتى كه اولويت ها را تشخيص داده اند آيا دولت در زمينه به كارگيرى ابزارى كه نسبت به ابزار نرخ سود بانكى از اولويت برخوردار هستند اقدامى كرده است؟ اگر در آن زمينه ها اقدام شده است كه به اين ترتيب نوبت به اجراى طرح كاهش نرخ سود مى رسد و اگر اقدامى انجام نگرفته است بايد ديد علت آن چه بوده است. آيا دولت فقط تعيين اولويت ابزارها را كافى مى دانسته بدون اينكه خود را موظف به به كارگيرى آنها بداند؟ و يا اينكه توان به كارگيرى آنها را نداشته است؟ اگر هم موانعى در راه به كارگيرى آن اولويت ها وجود داشته است كه به كارگيرى آنها را غيرعملى نموده است خود نشان مى دهد كه انتخاب عملى اولويت ها تنها براساس ضريب اهميت آن صورت نمى گيرد بلكه شرايط عملى به كارگيرى آن نيز نقش تعيين كننده اى دارد. بنابراين وقتى احساس مى شود به كارگيرى ابزارى اگرچه با تاثير اندك امكان پذير است نبايد با اين استدلال كه ابزارهايى با ضريب اهميت بيشتر از اولويت برخوردارند، آن را كنار گذاشت.

ج- سومين نكته در مورد مشكلات اين طرح است كه در يك جمله خلاصه مى شود:«واقعيت آن است كه مجلس با اين طرح قصد آن دارد كه عده اى را تنبيه كند.»با توجه به اينكه طراحان طرح از قصد و نيت خود بهتر از هر كس ديگرى آگاهى دارند و مثبت بودن طرح در زمينه افزايش توليد و رشد اقتصادى از طرف مخالفان طرح نيز انكار نمى شود، هيچ دليلى وجود ندارد كه قصد ديگرى غير از دستاورد مثبت ياد شده را بر طراحان طرح فرض نماييم. به ويژه آنكه اگر در اين مورد بنا بر اعتماد نباشد، با هيچ ابزار علمى نيت و قصد واقعى، قابل اثبات نيست.

مباني و روشهاي تامين درآمدهاي دولت در نظام اقتصاد

ابتداء به بررسي نقش دولت در تفکر انديشمندان سرمايه‌داري پرداخته شده است در همين راستا از دوره مرکانتي ليسم به مطالعه نظرات دانشمندان اين نظام مبادرت شده و به مهمترين مکاتبي که از آن زمان تاکنون در نظام سرمايه‌داري مطرح بودند و داراي ايده و نظراتي راجع به دولت و نقش آن در اقتصاد بوده‌اند پرداخته شده است . سوالي که ممکن است در اينجا بذهن خطور کند اينست که چرا از مرکانتي ليسم بعنوان اوليه مرحله از نظام سرمايه‌داري سخن گفته شده است ؟ در جواب بايد گفت عليرغم آنکه انديشه سرمايه‌داري قبل از مرکانتي ليسم هم مطرح بوده است و ليکن ظاهرا" دولت بعنوان باني اقتصادي جامعه از اين دوره وارد صحنه عمل مي‌شود و براساس سياست‌هاي آن دوره سياست افزايش صادرات و کاهش واردات را به اجرا مي‌گذارد، سپس به نظرات ديگر انديشمندان اقتصادي غرب در زمينه دولت و نقش آن در اقتصاد پرداخته شده است . در ادامه همين فصل بخشي به فلسفه وجودي، مشروعيت و وظايف و نقش دولت در يک نظام اسلامي پرداخته شده است . و در اين قسمت با تکيه بر تفکر شيعي دولت در نظام اسلامي تعريف و ساختار آن بعد از رحلت رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم بررسي شده است و قسمت ويژه‌اي نيز به حکومت در زمان غيبت حضرت ولي عصر عجل الله تعالي فرج الشريف اختصاص داده شده است . در فصل دوم کليات ماليه عمومي در نظام سرمايه‌داري و نظام اسلامي به بحث گذاشته شده است . ابتدا مشخصات و اصول ماليه عمومي در اقتصاد سرمايه‌داري مطرح شده و سپس تمايزات و تشابهات ماليه عمومي و ماليه خصوصي بررسي شده است . در ادامه اين فصل به بررسي ماليه عمومي در اسلام و حکومت اسلامي و ساختار ابتدايي آن در دوران صدر اسلام پرداخته شده است . در فصل سوم به اصول و روشهاي تامين درآمدهاي دولت در نظام سرمايه‌داري پرداخته‌ايم چرا که نظام به ارث رسيده از دوران پهلوي در کشورمان بيشترين شباهت و هماهنگي ساختاري و روشي را با آن نظام دارد، پس لازم است تا آن نظام را مطالعه کرده و منابع درآمدي دولت در اين نظام را برشمرديم. در اين فصل فقط به دو منبع مهم درآمدي پرداخته شده است . يکي ماليات و ديگر قرضه، که تقريبا" بيشتر منابع درآمدي دولت تحت پوشش اين دو نوع درآمد هستند. حقوق گمرکي، عوارض و .... مي‌توانند زير عنوان ماليات و قرض از کشورهاي خارجي، قرضه ملي، قرض از بانک مرکزي (انتشار پول) و .... در تحت عنوان قرضه را نيز مي‌توان بررسي نمود. در بخش مالياتها اصول مهم ماليات‌گيري را تک تک مورد مداقه قرار مي‌دهيم، سپس در مورد نظام مالياتي ايده‌آل و شرايط آن بحث کرده و در ادامه به بررسي مسئله بار مالياتي و چگونگي توجيه آن مي‌پردازيم که اين بار را اقتصاددانان از دو ديدگاه اصل استفاده از خدمات واصل توانايي پرداخت نگريسته و آن را توجيه کرده‌اند. در مورد اصل توانايي پرداخت به مسئله شاخص قدرت پرداخت و انواع آن اشاره شده است . در بخش قرضه ابتدا به عوامل افزاينده قرضه عمومي اشاره شده و موارد آن بررسي مي‌شود. سپس به اختلاف بين قرضه عمومي و قرضه خصوصي توجه کرده و در ادامه به قرضه‌هاي عمومي که به چهارده دسته تقسيم شده است اشاره خواهد شد. در اين بخش به قرضه و مسايل اقتصادي مرتبط با آن پرداخته و سپس بار قرضه عمومي و چگونگي توجيه آن و تفاوت‌هاي بين بار قرضه عمومي داخلي و قرضه عمومي خارجي مطرح خواهد شد. مباني تئوريک و سياستهاي مالي براي تامين مخارج در نظام اسلامي عنوان فصل چهارم مي‌باشد. در اين فصل ابتداء به بررسي زکات بعنوان اصلي‌ترين تکيه‌گاه مالي دولت در نظام اسلامي خواهيم پرداخت و فلسفه تشريع زکات را بر خواهيم شمرد. سپس بحث مفصلي که بين دو گروه از فقها در مورد منحصر بودن زکات در اشياء تسعه و عدم انحصار آن و تعميم آن به ساير اشياء ارائه خواهيم کرد و دلايلي را براي وابسته بودن منابع و مقادير زکات به نظر ولي‌امر مطرح مي‌نمائيم. در بخش دوم اين فصل به مطالعه در مورد خمس بعنوان ابزار مهم سياست مالي دولت در نظام اسلامي مي‌پردازيم. و به حکمت تشريع خمس و متعلقات آن اشاره خواهيم نمود. انفال بخش سوم اين فصل را تشکيل مي‌دهد که ابتدا بحثي در مورد آيات مربوط به انفال خواهيم داشت سپس به مصاديق انفال از نظر فقها مي‌پردازيم و در آخر چند صفحه‌اي را در زمينه انفال در زمان غيبت رقم زده‌ايم. در بخش آخر اين فصل به بررسي دو منبع ديگر درآمد دولت در نظام اسلامي يعني جزيه و خراج پرداخته شده است .

رسـانه و پـول

money & massmedia

مردم جوامع امروز بدون استفاده از رسانه ها نمی توانند به زندگی عادی خود ادامه دهند و رسانه ها در زندگی فردی و اجتماعی انسان ها رخنه کرده اند. تولید و مصرف کالاهای رسانه ای مثل روزنامه ها، مجلات، برنامه های رادیو و تلویزیون و... با پیروی از قوانین اقتصادی صورت می گیرد و صفت رسانه ها بخشی از فعالیت های اقتصادی را شامل می شود.

بحث اقتصاد رسانه ای این است که گردانندگان رسانه ها با بهره گیری از منابع موجود چگونه خواسته ها و نیازهای اطلاعاتی و سرگرم کننده مخاطبان را بر آورده می کنند. این علم عوامل مؤثر در تولید خدمات و کلامی رسانه ای و تخصیص این تولیدات را برای مصرف بررسی می کند.

درک کامل شرایط اقتصادی حاکم بر رسانه ها ضروری است. علم اقتصاد به چگونگی تخصیص منابع محدود یا نایاب در جهت تأمین نیازها و خواسته های نامحدود می پردازد. اقتصاد علم مطالعه تولید و مصرف منابع و تولید است و شیوه هایی است که برای برآوردن نیازها و خواسته ها اتخاذ می شود. نیازها و خواسته های بشر هم عمومی اند و هم خصوصی. نیازهای اولیه، نیاز به وسایل آسایش و ... جز نیازهای خصوصی است و نیازهای عمومی شامل نیروهای نظامی برای دفاع در برابر متجاوزان خارجی نیاز به بزرگراه ها و آموزش همگانی و خدمات اجتماعی است. نیاز به وسایل ارتباط جمعی جز نیازهای عمومی است؛ البته سازمان های رسانه ای هم برای تأمین نیازها و خواسته های عمومی و نیازها و خواسته های خصوصی فعالیت می کنند.

منابع موجود برای تأمین همه خواسته های عمومی و خصوصی کافی نیستند، از این رو بین خواسته ها و منابع موجود انتخاب صورت می گیرد و مشخص می شود که کدام نیاز و چه تعداد از خواسته ها برآورده خواهند شد. که این عمل تخصیص منابع نامیده می شود.



تخصیص در سه مورد به کار می رود:

چه کالای باید تولید شود.

چگونه باید تولید شود.

چه کسانی کالاها و خدمات را مصرف خواهند کرد.

در مورد تولید و عملکرد رسانه ها می توان این سه مورد را به کار برد و در نظر گرفت. اولین بازار کالایی که رسانه ها در آن شرکت دارند بازار تولیدات رسانه ای است که شامل سرگرمی و اطلاعاتی است که در روزنامه، مجله، کتاب، برنامه های رادیویی، تلویزیونی، خدمات کابلی و... عرضه می شود و به مصرف کنندگان و (مخاطبان) داده می شود.

در اقتصاد رسانه ای منظور از تولید، خلق کالاها و خدمات برای مصرف کنندگان است، مصرف به معنی استفاده از کالاها و خدمات و برطرف کردن نیازها و خواسته ها است. بازاریابی تولیدات رسانه ها با جلب توجه مصرف کنندگان برای صرف وقت یا پول برای استفاده از این گونه تولیدات عمراه است. برخی از رسانه ها مثل رادیو و تلویزیون در قبال پخش برنامه های خود از مصرف کننده پول مطالبه نمی کند اما برخی دیگر مثل مجلات، کتاب، نوارهای ویدئویی ، فیلم های تلویزیونی و... پول دریافت می کند.

تمامی رسانه ها با عرضه اطلاعات و سرگرمی در بازار تولید مطالب می کنند با این که روزنامه ها و مجلات و دیگر وسایل ارتباط جمعی مطالبی با موضوعات مشابه منتشر و پخش می کنند اما روزنامه ها و مجلات بیشتر نیاز مخاطبان به اطلاعات را رفع می کنند و سینما، نوارهای ویدئویی، تلویزیون کابلی و... بیشتر نقش سرگرم کنندگی دارد و هیچ وقت نمی توانند جایگزین هم شوند.

شبکه های تلویزیونی اغلب از طریق جذب بازیگران سرشناس و افزایش بودجه برنامه ها هزینه تولید برنامه خود را برای ساعات پربینننده افزایش می دهند، چون هزینه های تولید بسیار زیاد است. تولیدکنندگان برای کسب بیشترین سود ممکن تلاش می کنند. مفهوم سودآوری دو تعبیر متفاوت را شامل می شود، اولین تعبیر سود عادی است و دومین تعبیر سود خالص است. سود عادی حداقل بازده به ازای داده هاست که به شرکت یا فرد امکان تولدی را می دهد.

سودخالص بازدهی است که میزان آن از هزینه های مالی و غیرمالی فراتر می رود. تولیدکنندگان تصمیم گیری هایشان را برپایة هزینه و سودآوردی متکی می :ننند یعنی سعی می کنند با کمترین هزینه بیشترین سود را کسب کنند. چون ارزش یک کالا یا خدمت به میزان رضایت مندی مصرف کننده بستگی دارد، برای تولیدکنندگان مهم است که بدانند رسانه های متفاوت چه مقدار رضایت مندی کسب می کنند. در اقتصاد رسانه ای دو نظریه مطرح می شودک ه تولید کنندگان برنامه های رسانه ای، عملکرد خود را با توجه به این دو نظریه می سنجند.

اولین نظریه، کنظریه مطلوبیت» است و به این موضوع می پردازد که اقتصاددان ها برای اندازه گیری هر واحد از رضایت خاطری که مصرف کنندگان به دست می آورند مقیاسی به کار می برند که فایده نامیده می شود. مطلوبیت عددی براساس میانگین مدت زمانی که روزانه یا در هفته صرف رسانه های مختلف شده بدست می آید.

مطلوبیت عددی معیار اندازه گیری رضایت خاطر مصرف کنندگان از مصرف کالاست. این موضوع برای تولید کنندگان برنامه های تلویزیون، رادیویی و... بسیار مهم است که بدانند مطلوبیت یک کانال چقدر است؟ یا مطلوبیت یک برنامه خاص. مصرف کننده به هنگام انتخاب کالاها و خدمات در بازار مطلوبیت و قیمت را در نظر می گیرند. نظریة بعدی که در تولیدات رسانه ای مطرح سات نظریه بی تفاوتی است و بر این اصل استوار است که هر مصرف کننده، برای خود اولویت های خاصی دارد و این اولویت برای کالاها و خدمات مطلوبیت ویژه ای درنظر می گیرند.

نظریة بی تفاوتی براصل تلاش مصرف کننده برای حداکثر بهره گیری از کالاها و خدمات در شرایطی که امکان مصرف بیش از یک نوع کالا یا خدمات مطرح می باشد متکی است. مصرف کنندگان می خواهند با ایجاد تعادل در مصرف کالاهای متفاوت رضایت بیشتری کسب کنند. خرید روزنامه، رفتن به سینما و... برای مصرف کنندگان و مخاطبان خارجی دارد. به عنوان مثال در ایران به ازای هر ایرانی۱‎/۳ صندلی سینما وجود دارد در حالی که در کانادا و سوئد 2/29 و 7/27 است.

حدود 5000/80 هزار نفر برای تماشای فیلم به سینماهای کشور می روند و در مقایسه با جمعیت کل کشور به طور متوسط هر ایرانی در سال 5/1 بار به سینما می رود. در کانادا سه بار در سال، نروژ سه بار درسال، کره شمالی 4/9 بار، هند 1/5 بار، بنگلادش 3بار و... .پایین بودن ظرفیت سینماها، گران بودن تقریبی قیمت بلیط سینما، تکراری بودن موضوعات فیلم ها، جذاب بودن فیلم ها، عدم بازگویی واقعیت های اجتماعی در فیلم ها از عواملی است که تولیدکنندگان باید به آن توجه کنند.

رشته های مدیریت ، اقتصاد ، حسابداری ، حقوق جزو رشته های علوم اداری هستند